Η 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε) ως η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Είναι πλέον εμφανές πως η επίτευξη της ισότητας των φύλων και της ευημερίας των γυναικών σε όλες τις πτυχές της ζωής είναι πιο κρίσιμη από ποτέ για τη δημιουργία ευημερουσών κοινωνιών.
Με μήνυμα «Επενδύουμε στις γυναίκες: Επιταχύνουμε την πρόοδο», ο στόχος αυτή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι να ενωθούμε για να μετατρέψουμε τις προκλήσεις σε ευκαιρίες και να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους και όλες.
Με αφορμή την ημέρα αυτή, η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) συνεχίζει τις προσπάθειες για ανάδειξη των ιδιαίτερων αναγκών των γυναικών που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης. Παράλληλα, τονίζει τη σημασία προώθησης και εφαρμογής παρεμβάσεων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των γυναικών αυτών.
Οι γυναίκες αποτελούν περίπου το ένα τρίτο των ατόμων που πειραματίζονται με τις παράνομες ουσίες και το ένα τέταρτο όλων των ατόμων με σοβαρά προβλήματα που συνδέονται με τις ουσίες. Είναι ιδιαίτερα πιθανό να βιώνουν το στίγμα, την κοινωνική περιθωριοποίηση και το οικονομικό μειονέκτημα. Το φύλο ως κοινωνική δομή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πορεία των γυναικών προς τη χρήση παράνομων ουσιών και τον εθισμό, και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις έρευνες και τις παρεμβάσεις.
Ταυτόχρονα, το κοινωνικό στίγμα αποτελεί εμπόδιο ανάμεσα στα άτομα με πρόβλημα ουσιοεξάρτησης, και κυρίως στις γυναίκες, αποθαρρύνοντας τις από το να αναζητήσουν βοήθεια. Τέτοιες περιπτώσεις γυναικών που αντιμετωπίζουν θέματα εξάρτησης, μπορεί να συνοδεύονται από άλλες καταστάσεις όπως σωματική και ψυχολογική βία από σύντροφο, πολλές φορές εξωθούνται στην πορνεία και, επιπρόσθετα, υπάρχουν περιστατικά μόλυνσης από τον ιό HIV.
Στην Κύπρο, κατά το 2022 καταγράφηκαν στη θεραπεία, λόγω χρήσης παράνομων ουσιών εξάρτησης, 182 γυναίκες. Οι περισσότερες (39%) ανέφεραν την κάνναβη ως την κύρια ουσία κατάχρησης, ενώ οι ουσίες που ακολουθούσαν ήταν η κοκαΐνη και το κρακ (17%), οι μεθαμφεταμίνες (16%) και η ηρωίνη (12%). Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που βρέθηκαν στη θεραπεία ήταν τα 30 έτη.
Επιπρόσθετα, η Κύπρος σε σύγκριση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, φαίνεται να έχει μια από τις μεγαλύτερες αναλογίες αντρών έναντι γυναικών οι οποίοι για πρώτη φορά αναζητούν θεραπεία. Ενδεχομένως οι γυναίκες στην Κύπρο να μην χρησιμοποιούν εξαρτησιογόνες ουσίες όσο οι γυναίκες στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά, δεν μπορούμε να παραλείψουμε ότι ο μικρός αριθμός υπηρεσιών που απευθύνεται αποκλειστικά στις γυναίκες, σε συνδυασμό με το έντονο κοινωνικό στίγμα, μπορεί να ενεργεί ανασταλτικά ως προς την αναζήτηση θεραπείας από τις γυναίκες.
Στην Κύπρο αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα εσωτερικής διαμονής που απευθύνεται αποκλειστικά σε γυναίκες, ενώ η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου καθοδηγεί όλα τα υφιστάμενα θεραπευτικά προγράμματα σχετικά με την ανάγκη να παρέχονται τέτοιες εξειδικευμένες παρεμβάσεις προς τις γυναίκες.
Με στόχο τη συνεχή βελτίωση της πρόσβασης σε θεραπεία σε άτομα που έχουν πρόβλημα με τις νόμιμες και παράνομες ουσίες εξάρτησης, η ΑΑΕΚ έχει συμπεριλάβει στο Σχέδιο Δράσης της, την ανάπτυξη, ενίσχυση και διασφάλιση παρεμβάσεων προσαρμοσμένων στις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών.
