Η γρίπη είναι το παθογόνο που είναι πιθανότερο να προκαλέσει μια νέα πανδημία στο εγγύς μέλλον, υποστηρίζουν κορυφαίοι επιστήμονες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Guardian, με νέα έρευνα, το 57% των επιστημόνων πιστεύει πλέον ότι ένα στέλεχος του ιού της γρίπης θα είναι η αιτία της επόμενης παγκόσμιας επιδημίας θανατηφόρας μολυσματικής ασθένειας.
Η πεποίθηση ότι η γρίπη αποτελεί τη μεγαλύτερη παγκόσμια απειλή πανδημίας βασίζεται σε μακροχρόνιες έρευνες που δείχνουν ότι εξελίσσεται και μεταλλάσσεται συνεχώς, δήλωσε ο Jon Salmanton-Garcia του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, ο οποίος διεξήγαγε τη μελέτη.
«Κάθε χειμώνα εμφανίζεται η γρίπη», είπε. «Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε αυτά τα ξεσπάσματα ως μικρές πανδημίες. Ελέγχονται λίγο-πολύ επειδή τα διάφορα στελέχη που τις προκαλούν δεν είναι αρκετά ιογενή – αλλά αυτό δεν θα ισχύει απαραίτητα για πάντα».
Οι λεπτομέρειες της έρευνας – στην οποία συμμετείχαν συνολικά 187 επιστήμονες – θα αποκαλυφθούν στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (ESCMID) στη Βαρκελώνη το επόμενο Σαββατοκύριακο.
Ο επικίνδυνος ιός Disease X
Η επόμενη πιο πιθανή αιτία μιας πανδημίας, μετά τη γρίπη, είναι πιθανό να είναι ένας ιός – που ονομάστηκε Disease X – ο οποίος είναι ακόμη άγνωστος στην επιστήμη, σύμφωνα με το 21% των εμπειρογνωμόνων που συμμετείχαν στη μελέτη. Πιστεύουν ότι η επόμενη πανδημία θα προκληθεί από έναν μικροοργανισμό που δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί και θα εμφανιστεί από το πουθενά, όπως ακριβώς έκανε ο ιός Sars-CoV-2, η αιτία του Covid-19, όταν άρχισε να μολύνει ανθρώπους το 2019.
Πράγματι, ορισμένοι επιστήμονες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι ο Sars-CoV-2 παραμένει απειλή, με το 15% των επιστημόνων που συμμετείχαν στη μελέτη να τον χαρακτηρίζουν ως την πιο πιθανή αιτία μιας πανδημίας στο εγγύς μέλλον.
Άλλοι θανατηφόροι μικροοργανισμοί – όπως οι ιοί Lassa, Nipah, Ebola και Zika – αξιολογήθηκαν ως σοβαρές παγκόσμιες απειλές μόνο από το 1% έως 2% των ερωτηθέντων. “Η γρίπη παρέμεινε -σε πολύ μεγάλο βαθμό- η υπ’ αριθμόν ένα απειλή όσον αφορά το δυναμικό πανδημίας της στα μάτια της μεγάλης πλειοψηφίας των επιστημόνων παγκοσμίως”, πρόσθεσε ο Salmanton-Garcia.
Φόβοι για την εξάπλωση της γρίπης των πτηνών
Εν τω μεταξύ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέφρασε φόβους για την ανησυχητική εξάπλωση του στελέχους Η5Ν1 της γρίπης που προκαλεί εκατομμύρια κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ξέσπασμα αυτό ξεκίνησε το 2020 και έχει οδηγήσει στο θάνατο ή τη θανάτωση δεκάδων εκατομμυρίων πουλερικών, ενώ έχει επίσης εξαφανίσει εκατομμύρια άγρια πτηνά.
Πιο πρόσφατα, ο ιός εξαπλώθηκε σε είδη θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των οικόσιτων βοοειδών που έχουν πλέον μολυνθεί σε 12 πολιτείες των ΗΠΑ, αυξάνοντας περαιτέρω τους φόβους για τους κινδύνους για τον άνθρωπο. Όσο περισσότερα είδη θηλαστικών μολύνει ο ιός, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχει να εξελιχθεί σε ένα στέλεχος που είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο, δήλωσε στο περιοδικό Nature ο Daniel Goldhill, του Royal Veterinary College στο Hatfield.
Η εμφάνιση του ιού Η5Ν1 στα βοοειδή αποτέλεσε έκπληξη, πρόσθεσε ο ιολόγος Ed Hutchinson, του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης. “Οι χοίροι μπορούν να κολλήσουν γρίπη των πτηνών, αλλά μέχρι πρόσφατα τα βοοειδή όχι. Είχαν μολυνθεί με τα δικά τους στελέχη της νόσου. Έτσι, η εμφάνιση του H5N1 στις αγελάδες ήταν ένα σοκ.
Ο Τζέρεμι Φάραρ, επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Γενεύη εξέφρασε την «τεράστια ανησυχία του» για την αυξανόμενη εξάπλωση του στελέχους H5N1 της γρίπης των πτηνών σε άλλα είδη, ανάμεσά τους και άνθρωποι.
«Παραμένει, πιστεύω, (αιτία) τεράστιας ανησυχίας», δήλωσε για να προσθέσει ότι ο φόβος είναι ότι ο ιός Η5Ν1, που στους ανθρώπους, οι οποίοι μολύνθηκαν μετά την επαφή τους με άρρωστα ζώα είχε «εξαιρετικά υψηλό ποσοστό θνησιμότητας», θα προσαρμοστεί και θα είναι ικανός να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Η5Ν1 έχει μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Από την αρχή του 2023 ως την 1η Απριλίου 2024 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε ότι κατέγραψε σε 23 χώρες συνολικά 889 κρούσματα της γρίπης των πτηνών σε ανθρώπου και 463 θανάτους, δηλαδή ποσοστό θνησιμότητας 52%.
Πέραν από την παρακολούθηση των ανθρώπων που μολύνθηκαν από ζώα – αγελάδες σε μια πρόσφατη περίπτωση στις ΗΠΑ—«είναι ακόμη πιο σημαντικό να κατανοήσουμε πόσες μολύνσεις υπάρχουν σε ανθρώπους χωρίς να το γνωρίζουν, διότι με αυτό τον τρόπο θα γίνει η προσαρμογή» του ιού, εξήγησε ο Φάραρ.
«Είναι τραγικό που το λέω, αλλά αν μολυνθώ από τον Η5Ν1 και πεθάνω, αυτό τελειώνει», δηλαδή σπάει η αλυσίδα μετάδοσης, επεσήμανε. «Αν κάνω τον γύρο της κοινότητας και μεταδώσω τον ιό σε άλλο άνθρωπο, ξεκινώ νέο κύκλο», τόνισε.
Στις αρχές Απριλίου, οι αμερικανικές αρχές είχαν ανακοινώσει ότι ένας άνθρωπος βρέθηκε θετικός στη γρίπη των πτηνών, αφού μολύνθηκε από αγελάδα στο Τέξας.
Προς το παρόν οι περιπτώσεις μετάδοσης του ιού σε άνθρωπο είναι πολύ σπάνιες.
Ένα εννιάχρονο παιδί, φορέας του στελέχους Η5Ν1, πέθανε από γρίπη των πτηνών στην Καμπότζη τον Φεβρουάριο, ενώ στη χώρα καταγράφηκαν το 2023 άλλοι τρεις θάνατοι από την ίδια ασθένεια.
Στις ΗΠΑ ο ασθενής εμφάνισε «κόκκινα μάτια ως μοναδικό σύμπτωμα», διευκρίνισαν οι αρχές, ενώ πρόσθεσαν ότι τέθηκε σε απομόνωση και του χορηγήθηκε αντιιικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη γρίπη.
