Εννέα στους δέκα ιατρούς όλων των ειδικοτήτων έχουν συμβληθεί με τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) και ασκούν το λειτούργημα τους προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στους πέραν των 920.000 δικαιούχων του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), με τον Οργανισμό να θεωρεί επιτυχές το όλο εγχείρημα, παρά τα όποια προβλήματα.
Για τα οικονομικά του ΓεΣΥ και τις προοπτικές του, μίλησε στην εφημερίδα «Πολίτης» και στη δημοσιογράφο Άντρια Γεωργίου ο Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής του ΟΑΥ Άθως Τσινωντίδης, με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας που ήταν στις 7 Απριλίου. Ο οργανισμός, αναφέρει ενδεικτικά ο κ. Τσινωντίδης, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα πλεόνασμα το οποίο, σε δύσκολους καιρούς, θα συμβάλει στη διατήρηση της βιωσιμότητας του Συστήματος
Σε άλλα σημεία αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέραν των 2.000 ειδικών ιατρών στο ΓεΣΥ που εξυπηρετούν όλους τους πολίτες, τονίζοντας ότι ο ΟΑΥ παραμένει προσηλωμένος στο στόχο του, που είναι η διασφάλιση της ισότιμης και απρόσκοπτης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Παραθέτουμε στη συνέχεια το κείμενο με τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις του κ. Άθω Τσινωντίδη:
- Τι απαντάτε σε όσους λένε ότι το ΓεΣΥ οδεύει προς τον γκρεμό;
Το ΓεΣΥ έχει αγκαλιαστεί από τους πολίτες και αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη απόδειξη πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ενώ έχουμε περίπου 40 με 60 χιλιάδες περισσότερους εγγεγραμμένους δικαιούχους από ό,τι αρχικά υπολογίζαμε. Το 2021 έκλεισε χωρίς οποιοδήποτε ουσιαστικό έλλειμμα και ο προϋπολογισμός του 2022 προβλέπει ότι τα αναμενόμενα έξοδα θα καλυφθούν από τα αναμενόμενα έσοδα. Ο οργανισμός έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα πλεόνασμα το οποίο, σε δύσκολους καιρούς, θα συμβάλει στη διατήρηση της βιωσιμότητας του Συστήματος.
- Μια από τις επιτυχίες του ΓεΣΥ είναι η ελεύθερη πρόσβαση των δικαιούχων, ωστόσο φαίνεται ότι οι λίστες αναμονής που υπήρχαν στο Δημόσιο έχουν μεταφερθεί στον ιδιωτικό τομέα. Τι μέτρα λαμβάνει ο οργανισμός;
Όντως, η επισκεψιμότητα έχει αυξηθεί σε όλες τις ειδικότητες, με τους λόγους να ποικίλλουν. Προ ΓεΣΥ, είχαμε 800 ειδικούς γιατρούς στο δημόσιο τομέα οι οποίοι έπρεπε να εξυπηρετήσουν το 80% των δικαιούχων. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέραν των 2.000 ειδικών ιατρών στο ΓεΣΥ που εξυπηρετούν όλους τους πολίτες. Η πρόσβαση έχει ναι μεν βελτιωθεί, αλλά παράλληλα έχει αυξηθεί δραματικά και η ζήτηση. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αχρείαστες παραπομπές, αλλά και σε περιστατικά που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν σε επίπεδο προσωπικού ιατρού. Σε ώριμα συστήματα υγείας, οι προσωπικοί ιατροί αντιμετωπίζουν το 70% των περιστατικών. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στους ειδικούς ιατρούς να αντιμετωπίζουν δύσκολα και εξειδικευμένα περιστατικά. Η επισκεψιμότητα είναι ένα ζήτημα που άπτεται στη σωστή κουλτούρα των δικαιούχων, αλλά και των παρόχων.
ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
- Ποιο είναι το πλάνο του οργανισμού για να εξαλειφθούν οι καταχρήσεις;
Ξεκινώντας από τους προσωπικούς ιατρούς, ένα από τα μέτρα που έχει λάβει ο οργανισμός αφορά στην ποιοτική αξιολόγηση της έκδοσης των παραπεμπτικών, βάσει και των κλινικών δεδομένων. Ένας δεύτερος τρόπος είναι η εφαρμογή δεικτών ποιότητας όσον αφορά τα παραπεμπτικά που εκδίδονται. Η εφαρμογή αναμένεται να ξεκινήσει τον προσεχή Ιούνιο.
Nα διευκρινίσουμε, ωστόσο, ότι ο ΟΑΥ δεν θέτει περιορισμούς στο θέμα των παραπεμπτικών, δεδομένου ότι τα παραπεμπτικά που εκδίδονται είναι ιατρικώς αναγκαία. Επίσης, εφαρμόζουμε περιορισμούς, κατευθυντήριες οδηγίες και πρωτοκόλλα για την υποβολή και έγκριση απαιτήσεων από τους παρόχους υπηρεσιών, τη χορήγηση φαρμάκων και τη διενέργεια ενδονοσοκομειακών πράξεων.
Προωθούνται επίσης αυστηρότερες ποινές. Σχετικά με τους ειδικούς ιατρούς, έχουμε προχωρήσει σε επέκταση της εφαρμογής ξεχωριστών προϋπολογισμών ανά ειδικότητα, καθώς και σε επέκταση των ποιοτικών ελέγχων σε παραπεμπτικά. Παράλληλα έχουμε εντατικοποιήσει τους ελέγχους σε συνεργασία με εξωτερικούς συμβούλους και τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρω ότι υπογράψαμε στις 8 Απριλίου Μνημόνιο Συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπου σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κλινικής Αριστείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NICE) και τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο (ΠΙΣ), θα προχωρήσουμε στην προσαρμογή και υιοθέτηση κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών.
- Ναι, αλλά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, δεν πρέπει να εκπαιδευτούν και οι δικαιούχοι;
Εντός του 2022 προγραμματίζεται η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ενημέρωσης και εκπαίδευσης των δικαιούχων του ΓεΣΥ. Το πρόγραμμα, μεταξύ άλλων, στοχεύει στη δημιουργία κουλτούρας για την ορθή χρήση του Συστήματος και τη μείωση των καταχρήσεων. Επίσης θα ενημερώνει για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των δικαιούχων και τη σημαντικότητα του ρόλου του ΠΙ εντός του ΓεΣΥ.
- Ποιος θα ελέγχει εάν τηρούνται τα κριτήρια για τα παραπεμπτικά;
Ο έλεγχος των παραπεμπτικών γίνεται από εξωτερικούς συνεργάτες του οργανισμού. Ήδη, το 10-15% των ΠΙ έχουν λάβει επιστολές ανατροφοδότησης σε σχέση με τα παραπεμπτικά που εκδίδουν.
- Πώς σχολιάζετε το θέμα ότι ο ΟΑΥ αντιμετωπίζει πρόβλημα στον έλεγχο των απαιτήσεων που υποβάλλουν οι πάροχοι;
Στόχος μας είναι να προσεγγίσουμε το θέμα, τόσο μέσω της ενίσχυσης του προσωπικού του οργανισμού, όσο και μέσω της αγοράς υπηρεσιών. Λαμβάνουμε μέτρα ώστε να ενισχύσουμε όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται τον ελεγκτικό μηχανισμό. Κάθε μήνα δεχόμαστε πέραν του 1 εκατ. απαιτήσεων και η διαδικασία ελέγχου είναι αρκετά περίπλοκη και χρονοβόρα. Μέσω της διαδικασίας δειγματοληπτικών ελέγχων, ο οργανισμός εντοπίζει περιπτώσεις τις οποίες διερευνά εφ’ όλης της ύλης. Η κάθε απαίτηση αντιπαραβάλλεται και συγκρίνεται με άλλες απαιτήσεις που υποβάλλουν άλλοι πάροχοι για παρόμοια περιστατικά.
- Είναι η υποστελέχωση που φταίει για το ότι χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα για να ελεγχθούν κάποιες, κατά τα άλλα, εξόφθαλμες περιπτώσεις καταχρήσεων;
Σίγουρα ο έλεγχος στην παροχή υπηρεσιών υγείας είναι σύνθετος και πολύπλοκος και η υποστελέγχωση δυσχεραίνει σημαντικά το έργο ελέγχου του οργανισμού. Ο οργανισμός μέχρι σήμερα έχει διερευνήσει δεκάδες περιπτώσεις γιατρών, φαρμακοποιών και άλλων παρόχων και έχει προχωρήσει σε αναστολές και τερματισμό συμβάσεων σε πέραν των 10 παροχέων, επιβολή διοικητικών προστίμων σε πέραν των 45 περιπτώσεων, καθώς και απόρριψη απαιτήσεων η αξία των οποίων ξεπερνά τα 3 εκατ. ευρώ.
- Πως γίνεται ένας γιατρός να δηλώνει ότι εργάζεται 37 ώρες την ημέρα και να μην κτυπά «καμπανάκι» στον ΟΑΥ; Έχει ελεγχθεί η συγκεκριμένη περίπτωση από άτομα που να έχουν ιατρικό υπόβαθρο;
Η συγκεκριμένη περίπτωση έχει εντοπιστεί πριν δει το φως της δημοσιότητας, αλλά ενόψει των ερευνών που είναι σε εξέλιξη δεν θα ήθελα να επεκταθώ. Περιστατικά τα οποία χρήζουν επιστημονικής ερμηνείας και για τα οποία δεν υπάρχει εμπειρογνωμοσύνη στον οργανισμό παραπέμπονται σε επιτροπές ειδικών ιατρών τις οποίες συμβουλεύεται ο οργανισμός. Επίσης, είμαστε συνεχώς σε επαφή με τις επιστημονικές εταιρείες, οι οποίες βοηθούν στις αξιολόγηση ύποπτων απαιτήσεων.
- Στο θέμα των κριτηρίων υπάρχει κάποια πρόνοια ούτως ώστε να ακούγεται και η φωνή των δικαιούχων;
Σε όλες τις επιστημονικές επιτροπές και υποεπιτροπές που συστήνει ο οργανισμός υπάρχει εκπρόσωπος των ασθενών.
ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ
- Υπάρχει πρόθεση να τιμωρούνται και δικαιούχοι που καταχράζονται το σύστημα;
Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε όλοι ότι πρέπει να προφυλάξουμε το Σύστημα. Έχουμε προγραμματίσει μια αλλαγή στο σύστημα πληροφορικής ώστε όταν ένας δικαιούχος επιλέξει να αλλάξει τον προσωπικό του ιατρό, να καταχωρίζει τους λόγους που το κάνει. Δεν είναι στόχος μας να αφαιρέσουμε το δικαίωμα αλλαγής ΠΙ, ωστόσο θέλουμε να εντοπίζουμε τις μη αιτιολογημένες αλλαγές.
Ο ΟΑΥ θα προχωρήσει εντός του 2022 σε εκστρατεία ενημέρωσης και εκπαίδευσης των δικαιούχων για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, αλλά και για την ορθή χρήση του Συστήματος. Το ΓεΣΥ είναι ένα αλληλέγγυο σύστημα. Συνεισφέρουμε όλοι μας ώστε αυτοί που έχουν πραγματική ανάγκη να μπορέσουν να λάβουν τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται την ώρα που τις χρειάζονται.
- Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας επιστολή του προέδρου της Επιτροπής Υγείας του βουλευτή Ευθύμιου Δίπλαρου, με 60 φάρμακα τα οποία απουσιάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα από το ΓεΣΥ. Τι μέτρα λαμβάνει ο οργανισμός ούτως ώστε να υπάρχει απόθεμα;
Ελλείψεις φαρμάκων παρατηρούνται σε όλες τις χώρες. Η Κύπρος είναι μία μικρή αγορά και αυτό δυσκολεύει περισσότερο την κατάσταση. Ο οργανισμός συνεργάζεται στενά με το Υπουργείο Υγείας για την εξασφάλιση των φαρμάκων. Ο ΟΑΥ είναι αρμόδιος να εισάγει φάρμακα και δεν έχει τους μηχανισμούς εξασφάλισης φαρμάκων στην αγορά. Γι’ αυτό τον σκοπό συνεργαζόμαστε στενά με το Υπουργείο Υγείας. Το Brexit, η πανδημία και τώρα ο πόλεμος στην Ουκρανία, είναι συνθήκες οι οποίες δεν ευνοούν την ομαλή προμήθεια φαρμάκων.
- Εκτός από τις ελλείψεις, προβλήματα εντοπίζονται και στην ένταξη νέων φαρμάκων και στα πρωτόκολλα.
Ο οργανισμός υιοθέτησε όλα τα πρωτόκολλα που εφάρμοζε το Δημόσιο, και εδώ και έναν χρόνο εργάζεται εντατικά ώστε εκεί και όπου χρειάζεται αυτά να επικαιροποιηθούν. Από τον Ιανουάριο του 2022 έχουμε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και με τις φαρμακοβιομηχανίες ώστε να ενταχθούν τα καινούργια φάρμακα τα οποία προβλέπονται από τα επικαιροποιημένα πρωτοκόλλα. Έχουμε ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για 15 σκευάσματα και στις επόμενες 15 μέρες θα ενταχθούν στο Σύστημα. Το 2022 θα είναι μία χρονιά με πολλές νέες εισαγωγές φαρμάκων.
- Πότε αναμένεται ότι θα ξεκινήσει το πρόγραμμα των εφημερευόντων ιατρείων;
Οι εφημερίες προγραμματίζονται να αρχίσουν από την 1η Ιουνίου 2022 και θα εφαρμοστούν σταδιακά ξεκινώντας από τα Σαββατοκύριακα.
- Ποια μέτρα λαμβάνει ο οργανισμός στο θέμα της πρόληψης ασθενειών και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των Κυπρίων;
Με βάση τις μαρτυρίες ιατρών και ασθενών, η εύκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας στα πλαίσια του ΓεΣΥ έχει συμβάλει στον γρήγορο και έγκαιρο εντοπισμό πολλών ασθενειών. Η πρόληψη είναι πολύ σημαντική και γι’ αυτό και θέλουμε να συνεργαστούμε στενά με το Υπουργείο Υγείας που καθορίζει τις σχετικές στρατηγικές και πολιτικές. Ο οργανισμός θα παράσχει όλες τις πληροφορίες και τρόπους επικοινωνίας με τους παρόχους και τους δικαιούχους που διαθέτει ώστε να εφαρμοστούν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τα προληπτικά και ανιχνευτικά προγράμματα που θα καθορίσει το Υπουργείο Υγείας.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
ΤΩΝ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΩΝ
- Ποια τα επόμενα βήματα και οι στόχοι του Οργανισμού;
O ΟΑΥ έχει θέσει ως προτεραιότητά του την αντιμετώπιση των καταχρήσεων, την ένταξη στο ΓεΣΥ επιπλέον καινοτόμων φαρμάκων και τη βελτίωση της ποιότητας με την προσαρμογή και υιοθέτηση διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών. Το ΓεΣΥ είναι ένα σύστημα που επιδέχεται συνεχείς βελτιώσεις και σκοπός του ΟΑΥ είναι να παρακολουθεί την εξέλιξή του και να παρεμβαίνει αποτελεσματικά, τόσο για τη διόρθωση τυχόν στρεβλώσεων, όσο και για την περαιτέρω αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι ανάγκες του δικαιούχου και η ποιοτική εξυπηρέτησή του βρίσκονται στο επίκεντρο της λειτουργίας του ΓεΣΥ, το οποίο παραμένει αμιγώς ανθρωποκεντρικό.
- Ποιο το μήνυμα που θέλετε να δώσετε μέσω της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας;
Ο οργανισμός παραμένει προσηλωμένος στο στόχο του, που είναι η διασφάλιση της ισότιμης και απρόσκοπτης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Αυτή είναι η φιλοσοφία του ΓεΣΥ, της κοινωνικής κατάκτησης που οφείλουμε όλοι να διαφυλάξουμε, μιας και η υγεία είναι το υπέρτατο αγαθό που πρέπει να απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες χωρίς καμία εξαίρεση.
- ΑΝΤΡΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Εφημερίδα «Πολίτης» 10/04/2022
