Με ανακοίνωσή της, η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου (ΠΕΚ) αναφέρει ότι «αναγκάζεται να επανέλθει στο φλέγον ζήτημα των εμβολιασμών στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, καθώς τέσσερεις μήνες μετά από την επιστολή, ημερομηνίας 16.01.2020, που είχε αποστείλει στο Υπουργείο Υγείας σε σχέση με την προβληματική διαχείριση του θέματος, δεν έτυχε καμίας ουσιαστικής ανταπόκρισης.
Ως εκ τούτου η ΠΕΚ, έχει αποστείλει εκ νέου τις παρατηρήσεις και εισηγήσεις της για επίλυση του προβλήματος σε νέα επιστολή προς τον Υπουργό Υγείας, ημερομηνίας 31.05.2020, με στόχο τη διασφάλιση της επάρκειας, της προμήθειας και της διανομής εμβολίων που καλύπτονται δωρεάν από το ΓεΣΥ προς τους παρόχους υγείας και κατ’ επέκταση προς τον πληθυσμό.
Η ΠΕΚ αναδεικνύει:
1) Την αναγκαιότητα διατήρησης της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού μας.
2) Την αναγκαιότητα στην διασφάλιση της διαθεσιμότητας όλων των εμβολίων που έχουν τύχει αδειοδότησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους.
3) Την προβληματική διαχείριση του θέματος ως προς την επάρκεια, την προμήθεια και τη διανομή των εμβολίων που καλύπτονται δωρεάν από το ΓεΣΥ.
Μετά λύπης μας διαπιστώνουμε ότι στην απαντητική επιστολή, ημερομηνίας 11.05.2020 από την Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας, παρατίθενται αόριστοι και γενικοί σχεδιασμοί για τους οποίους δεν ζητήθηκε ποτέ η συμβολή μας.
Προς μεγάλη μας απογοήτευση τα προβλήματα διαθεσιμότητας εμβολίων μέσα από τους μηχανισμούς του ΓεΣΥ δεν έχουν ουδόλως εξομαλυνθεί. Συνεχώς διαπιστώνουμε παρατεταμένες ελλείψεις συγκεκριμένων σκευασμάτων για τα οποία δυστυχώς δεν παρέχεται περιθώριο υποκατάστασης τους με αντίστοιχα που κυκλοφορούν στον ιδιωτικό τομέα και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην προμήθεια των εμβολίων προς τους παρόχους υγείας.
Οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για επέκταση του εμβολιαστικού σχήματος με νέα εμβόλια δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί.
Η απόφαση του Υπουργείου Υγείας, για παραπομπή παιδιών στα επαρχιακά Κέντρα Προστασίας Μητρότητας και Παιδιού για εμβολιασμούς, όπου από ότι φαίνεται υπάρχει ακόμα κάποια διαθεσιμότητα σκευασμάτων και η οποία κοινοποιήθηκε στις 30.05.2020 στους Προσωπικούς Ιατρούς για παιδιά μέσω του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), αποτελεί εμφανή οπισθοδρόμηση ως προς το περιβάλλον και τη διαδικασία χορήγησης εμβολίων.
Με την νέα επιστολή της προς τον Υπουργό Υγείας, η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου, επανακαταθέτει την ισχυρή της βούληση να συμβάλει εποικοδομητικά στην εξεύρεση των απαραίτητων λύσεων και τον καλεί όπως αντικρύσει το ζήτημα ως θέμα ύψιστης προτεραιότητας.
Επισυνάπτεται αυτούσια η επιστολή προς τον Υπουργό Υγείας
Προς Κο Κωνσταντίνο Ιωάννου Υπουργό Υγείας Λευκωσία
Θέμα: Ανοικτή επιστολή προς τον Υπουργό Υγείας – Εμβόλια στο ΓεΣΥ
Έντιμε κύριε Υπουργέ, Αναγκαζόμαστε να επανέλθουμε στο φλέγον για εμάς ζήτημα των εμβολιασμών των παιδιών μετά και από την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), καθώς μετά λύπης μας διαπιστώνουμε πως τέσσερεις μήνες μετά από την επιστολή που σας είχαμε αποστείλει στις 16 Ιανουαρίου 2020 οι παρατηρήσεις και εισηγήσεις που είχαμε υποβάλει δεν έτυχαν καμίας ουσιαστικής ανταπόκρισης.
Στην συγκεκριμένη επιστολή την οποία σας αποστέλλουμε εκ νέου για δική σας υπενθύμιση και για την οποία λάβαμε απάντηση στις 11 Μαΐου από την Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου σας, αναδείξαμε ως η επιστημονική μας αποστολή επιτάσσει, τρία ζωτικής σημασίας, ζητήματα.
1) Την αναγκαιότητα διατήρησης της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού μας, την δυσμενή επίπτωση στην δημόσια υγεία από ενδεχόμενη μείωση της και κατ’ επέκταση τον μέγιστο κίνδυνο στον οποίο αυτή τίθεται υπό τις παρούσες συνθήκες που βιώνουμε ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ.
2) Την αναγκαιότητα στην διασφάλιση της διαθεσιμότητας όλων των εμβολίων που έχουν τύχει αδειοδότησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους και προβλέπονται τόσο από το επικαιροποιημένο πρόγραμμα της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για χρήση από όλο τον πληθυσμό όσο και από το συνιστώμενο σχήμα της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου.
3) Την προβληματική διαχείριση του θέματος ως προς την επάρκεια, την προμήθεια και τη διανομή των εμβολίων που καλύπτονται δωρεάν από το ΓεΣΥ προς τους παρόχους υγείας και επομένως προς τον πληθυσμό της χώρας μας
Στην απαντητική επιστολή του Υπουργείου σας, παρατίθενται κάποιοι αόριστοι και γενικόλογοι σχεδιασμοί και διαδικασίες για τις οποίες ουδέποτε λάβαμε την οποιαδήποτε ενημέρωση και για τις οποίες δεν ζητήθηκε ποτέ η συμβολή μας, ως συνέχεια των, εκ της αρχικής επιστολής μας, εισηγήσεων και παραινέσεων για συλλογική, εκ μέρους όλων των εμπλεκόμενων φορέων, διαβούλευση και συμμετοχή. Δεν διεκδικήσαμε ποτέ την αποκλειστική υιοθέτηση των δικών μας θέσεων αλλά ως καθ΄ ύλην αρμόδιο επιστημονικό σώμα, αιτηθήκαμε στο να εισακουστούμε. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε ποτέ.
Στο διάστημα που παρήλθε από την κατάθεση των προβληματισμών μας και εν μέσω της πανδημίας COVID-19 όπου παρατηρήθηκε πρωτοφανής κινητοποίηση όλων των έγκριτων υγειονομικών φορέων ανά το παγκόσμιο προς την κατεύθυνση της σύνθεσης αποτελεσματικού και ασφαλούς εμβολίου, με την εμφάνιση κρουσμάτων κοκκύτη σε ανεμβολίαστα βρέφη και την συνεχιζόμενη έξαρση κρουσμάτων ιλαράς σε γειτονικές μας χώρες, αποδείχθηκε περίτρανα και για άλλη μία φορά, η ορθότητα της επιμονής μας στην απρόσκοπτη διαδικασία χορήγησης των εμβολίων.
Προς μεγάλη μας απογοήτευση τα προβλήματα διαθεσιμότητας εμβολίων μέσα από τους μηχανισμούς του ΓεΣΥ δεν έχουν ουδόλως εξομαλυνθεί. Συνεχώς διαπιστώνουμε παρατεταμένες ελλείψεις συγκεκριμένων σκευασμάτων για τα οποία δυστυχώς δεν παρέχεται περιθώριο υποκατάστασης τους με αντίστοιχα που κυκλοφορούν στον ιδιωτικό τομέα και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην προμήθεια των εμβολίων προς τους παρόχους υγείας. Οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για επέκταση του εμβολιαστικού σχήματος με νέα εμβόλια δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. Λόγω των ελλείψεων που συνεχίζουν να παρατηρούνται σε βασικά εμβόλια όπως του τετραπλού εμβολίου διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη, πολιομυελίτιδας (DTaP) και του εμβολίου έναντι της ηπατίτιδας Β (βασικά εμβόλια της βρεφικής ηλικίας) αλλά και της καθυστερημένης διοχέτευσης εμβολίων προς τους παρόχους υγείας σημαντικός αριθμός παιδιών υπολείπεται βασικών εμβολιασμών. Το Δελτίο Τύπου της Κυπριακής Ένωσης Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης (ΚΕΦΕΑ) στις 29 Μαΐου 2020 επιβεβαιώνει εμφαντικά τις ανησυχίες μας και θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψιν. Εξάλλου στις 30 Μαΐου 2020, προέκυψε και η απόφαση του Υπουργείου σας, η οποία κοινοποιήθηκε στους Προσωπικούς Ιατρούς για παιδιά μέσω του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), για παραπομπή παιδιών στα επαρχιακά Κέντρα Προστασίας Μητρότητας και Παιδιού για εμβολιασμούς, όπου από ότι φαίνεται υπάρχει ακόμα κάποια διαθεσιμότητα σκευασμάτων και η οποία ενέργεια αποτελεί εμφανή οπισθοδρόμηση ως προς το περιβάλλον και τη διαδικασία χορήγησης εμβολίων.
Οι εμβολιασμοί ως βέλτιστη πρακτική πρωτογενούς πρόληψης, όπως σας είχαμε υποδείξει και στην αρχική μας επιστολή, έχουν μια απόλυτα προβλέψιμη δαπάνη. Αν αναλογιστούμε τον σχετικά σταθερό δείκτη γεννητικότητας και τις απαραίτητες δόσεις εμβολίων που αναλογούν στον πληθυσμό μας η δαπάνη αυτή, συγκρινόμενη με το όφελος που προσφέρει, συνυπολογίζοντας το κέρδος σε ανθρώπινες ζωές και την εξοικονόμηση σε κόστος νοσηλείας για το σύστημα υγείας μας, είναι δυσανάλογα μικρή.
Υπολογίζεται συγκεκριμένα ότι το συνολικό ετήσιο κόστος όλων των διαθέσιμων εμβολίων ανέρχεται γύρω στα 10εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή στο 0,01 % του συνολικού προϋπολογισμού του ΓεΣΥ. Αντίστοιχα το όφελος σε ανθρώπινες ζωές ετησίως από την εφαρμογή των εμβολιασμών, σύμφωνα με υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ανέρχεται σε 3 εκατομμύρια και είναι πολλαπλάσιο αν αναλογιστούμε την πρόληψη ως προς την βαριά νοσηρότητα και την αποτροπή μόνιμων αναπηριών. Η αντιστρόφως ανάλογη σχέση της δαπάνης αυτής με την αξία της προληπτικής της επίπτωσης στη δημόσια υγεία καθιστά την όποια δικαιολογία μη ικανοποίησης της, αδιανόητη.
Με την επιστολή μας αυτή επανακαταθέτουμε την ισχυρή μας βούληση να συμβάλουμε εποικοδομητικά στην εξεύρεση των απαραίτητων λύσεων. Ως επιστημονικός φορέας που προσδίδει ύψιστη σημασία στην ιατρική αυτή πράξη ουσιαστικής πρόληψης σοβαρών λοιμωδών νοσημάτων και που εναγωνίως μάχεται για τη διαφύλαξη της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού μας, θεωρούμε την παρουσία μας, μαζί με όλους τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς σε μια κοινή τράπεζα κατάθεσης προτάσεων και ειλικρινούς διαβούλευσης, άκρως απαραίτητη. Οι βασικές αυτονόητες απαιτήσεις μας είναι να διασφαλιστεί απρόσκοπτη παροχή όλων των εμβολίων που έχουν υιοθετηθεί τόσο από την νέα Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Εμβολιασμών όσο και από την Επιτροπή Εμβολιασμών της ΠΕΚ, να υπάρχει η δυνατότητα επιλογής σκευάσματος από τον γιατρό, με την συγκατάθεση του ασθενούς ή του κηδεμόνα του και η απάλειψη οποιουδήποτε στοιχείου άμεσης οικονομικής συναλλαγής του γιατρού για εμβόλια που παρέχει δωρεάν το ΓεΣΥ. Ότι δηλαδή αυτονόητα προβλέπεται και για τα άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, ως υποχρέωση και προσφορά του συστήματος υγείας μας για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας υγείας προς τον Κύπριο πολίτη. Οι όποιες τεχνοκρατικές ή νομικές πτυχές του ζητήματος θεωρούμε πως δεν αποτελούν ανυπέρβλητα προβλήματα και πρέπει να πάψουν να λειτουργούν ως τροχοπέδη στην επίλυση ενός τόσο ζωτικής σημασίας θέματος.
Σας καλούμε όπως αντικρύσετε το ζήτημα ως θέμα ύψιστης προτεραιότητας και προσδοκούμε στην ταχύτερη δυνατή παρέμβαση σας.
Με εκτίμηση,
Νίκος Σκορδής Πρόεδρος,
Μιχάλης Αναστασιάδης Γραμματέας
Κοινοποίηση: Πρόεδρο Κυπριακής Δημοκρατίας Πρόεδρο Παγκυπρίου Ιατρικού Συλλόγου Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου