Στην καθιέρωση άμεσα, του θεσμού του εξωτερικού ελέγχου των ιατρικών πράξεων (medical audit), στα νοσηλευτήρια, δημόσια και ιδιωτικά, με τα οποία συνεργάζεται προχωρεί άμεσα ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) ο οποίος σε πρώτο τουλάχιστον στάδιο θα προβεί σε αγορά υπηρεσιών από εξειδικευμένη ιδιωτική εταιρεία. Ο Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ κ. Ανδρέας Παπακωνσταντίνου μιλώντας στον «ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΥΠΟ» ανέφερε ότι ο θεσμός του επόπτη αναμένεται να συμβάλει στην πρόληψη και περιορισμό του φαινομένου αχρείαστων ιατρικών πράξεων καθώς επίσης και των καταχρήσεων από δικαιούχους που ασκούν πιέσεις σε παρόχους για ιατρικές υπηρεσίες που δεν δικαιολογούνται.
Το θέμα, είπε ο κ. Παπακωνσταντίνου, δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά σε κάποιες περιπτώσεις τίθεται σε κίνδυνο και η υγεία και η ζωή των ασθενών μας, για να προσθέσει ότι με την παρουσία επόπτη στα συμβαλλόμενα με τον ΟΑΥ νοσηλευτήρια, θα δίνεται το μήνυμα προς όλους αυτούς που ίσως καταχρώνται το σύστημα ότι θα ληφθούν και πιο δυναμικά μέτρα έτσι ώστε ο Οργανισμός να είναι παρών την ώρα που η πράξη παρέχεται στον δικαιούχο του Γενικού Συστήματος Υγείας. Πιστεύουμε αυτό θα βοηθήσει στο να γίνει το Σύστημα πιο αποτελεσματικό.
Σε άλλα σημεία της εφ’ όλης της ύλης συνέντευξης του στον «ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΥΠΟ», ο Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ, ανέφερε ότι σύμφωνα με την τελευταία αναλογιστική μελέτη, τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία, το ΓεΣΥ είναι οικονομικά βιώσιμο.
Απαντώντας σε ερωτήσεις μας για το μοντέλο του Γενικού Συστήματος Υγείας, ο κ. Παπακωνσταντίνου αναφέρει ότι στην Κύπρο «έχουμε την ευλογία να έχουμε ένα συνδυασμό του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα», στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα με πολλούς αποδέχτες ότι «η βιωσιμότητα του ΓεΣΥ δεν μπορεί να είναι συνδεδεμένη με τον οποιονδήποτε πάροχο».
«Δεν μπορεί – και έτσι είναι σχεδιασμένο το ΓεΣΥ – η οικονομική κατάρρευση του οποιουδήποτε πάροχου να συμπαρασύρει το ΓεΣΥ. Είναι δυο αποσυνδεδεμένα πράγματα, ο καθένας έχει τη δική του ευθύνη και τον δικό του προϋπολογισμό, ο ένας αγοράζει και ο άλλος πουλά», είπε ο κ. Παπακωνσταντίνου. Σε σχέση με τα πρόσφατα αιτήματα της ΠΑΣΥΚΙ και των άλλων συντεχνιών του δημοσίου τομέα υγείας ανάφερε ότι «είναι σημαντικά τα δημόσια νοσηλευτήρια στο Γενικό Σύστημα Υγείας, αλλά πρέπει να είμαστε λογικοί στα αιτήματα, διότι ο ΟΚΥπΥ τώρα έχει να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που ονομάζεται ΓεΣΥ».
Για τα καινοτόμα φάρμακα ο Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ αναφέρεται στις αλλαγές που αναμένεται να επέλθουν στης διαχείριση τους προσθέτοντας ότι το Υπουργείο και οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες αλλά και το Γενικό Σύστημα Υγείας κάνουν ότι μπορούν έτσι ώστε ο ασθενής να έχει την καλύτερη δυνατή πρόσβαση. Την ίδια ώρα αναγνωρίζει ότι όπως και στους άλλους τομείς του ΓεΣΥ έτσι και στον τομέα των φαρμάκων υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Παραθέτουμε στη συνέχεια το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Γενικού Διευθυντή του ΟΑΥ Κ. Ανδρέα Παπακωνσταντίνου, στον «ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΥΠΟ»:
- Αγαπητέ κύριε Ανδρέα Παπακωνσταντίνου, κατ’ αρχήν σας εκφράζουμε τα συγχαρητήρια μας για το διορισμό σας στη νευραλγική θέση του Γενικού Διευθυντή του ΟΑΥ. Σε κάποια σχετικά πρόσφατη συνέντευξη σας είχατε αναδείξατε την ανάγκη ο ΟΑΥ κάθε φορά να βρίσκει εκείνο τον «μαγικό τρόπο» ώστε να μένουν ικανοποιημένοι οι ασθενείς από τη μια και οι πάροχοι ιατρικών υπηρεσιών από την άλλη. Για τα σημερινά ανοικτά ζητήματα αισθάνεστε ότι μπορούν να βρεθούμε λύσεις που να εντάσσονται σ’ αυτή την κατηγορία;
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Κατ’ αρχάς ευχαριστώ για τα συγχαρητήρια και επί τη ευκαιρία να μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω το Διοικητικό Συμβούλιο που με εμπιστεύτηκε, φυσικά και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Υπουργικό Συμβούλιο που επικύρωσαν το διορισμό μου. Είναι μια θέση πολύ τιμητική αλλά με μεγάλες ευθύνες στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούμε.
Το ΓεΣΥ είναι μια οικογένεια. Είναι ένας μηχανισμός, ένα σύστημα, στο οποίο συμμετέχουμε όλοι ενεργά. Και οι δικαιούχοι και οι πάροχοι και ο Οργανισμός και το Υπουργείο και γενικά όλη η πολιτεία. Οπότε για να μπορέσει να δουλέψει αποτελεσματικά πρέπει να υπάρξει μια συνεργασία μεταξύ όλων αυτών των εμπλεκομένων. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν όμως υπάρχουν βέλτιστες πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν το σύστημα να αποδώσει. Από τη μια πρέπει να δώσουμε τα εργαλεία στους παρόχους μας να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και όταν λέω πάροχοι είναι οι γιατροί μας, τα νοσηλευτήρια μας, οι φαρμακοποιοί μας, είναι τα κλινικά μας εργαστήρια, όλοι αυτοί που καθημερινώς καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς μας. Και από την άλλη πρέπει να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα στους ασθενείς μας ώστε να γίνεται σωστή χρήση του συστήματος, έτσι ώστε με σεβασμό προς τους παρόχους να παίρνουν υπηρεσίες όταν τις χρειάζονται.
- Αντιλαμβάνομαι ότι αυτός ο αυτοέλεγχος για τον οποίο προτρέπετε τους ασθενείς είναι μια πτυχή του θέματος, προσπαθείτε να καλλιεργήσουμε κουλτούρα αυτοσυγκράτηση και αυτοελέγχου. Επειδή όμως δεν είμαστε «μια κοινωνία αγγέλων», θα ήθελα να ρωτήσω με ποιους τρόπους, μεθόδους και συστήματα ο οργανισμός προσπαθεί να διασφαλίζει την χρήση του συστήματος και από τους ασθενείς αλλά και από τους παρόχους επιτελώντας ακριβώς το έργο του και διαφυλάττοντας το δημόσιο χρήμα;
Α.Π.: Το ΓεΣΥ έχει αποκτήσει αρκετή γνώση όσον αφορά το πως συμπεριφέρεται και ο πάροχος και ο δικαιούχος και εφαρμόζονται μηχανισμοί, άλλοι οριζόντιοι, άλλοι εξειδικευμένοι, που στοχεύουν να βοηθήσουν τις συμπεριφορές είτε των δικαιούχων είτε και των παρόχων προς την σωστή κατεύθυνση.
Από εκεί και πέρα υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί. Το πρώτο είναι ότι επενδύσαμε σε ένα ενιαίο σύστημα πληροφορικής, στο οποίο καταγράφεται όλη η δουλειά του ΓεΣΥ, όλη η δουλειά των παρόχων μας. Οπότε από εκεί επενδύουμε τώρα σε έξυπνες λύσεις, ώστε να γίνεται η ανάλυση των δεδομένων, για να μπορεί μέσα από την ανάλυση να εντοπίζονται ύποπτες συμπεριφορές, οι οποίες βέβαια δεν καταλήγουν σε απόλυτα συμπεράσματα ότι π.χ. κάποιος έχει καταχραστεί το Σύστημα, αλλά θα μας βοηθήσουν να είμαστε πιο στοχευμένοι στους ελέγχους μας.
- Τι είδους καταχρήσεις είναι δυνατό να γίνουν από πάροχους και δικαιούχους;
Α.Π.: Κατάχρηση είναι να παίρνουμε υπηρεσίες υγείας από το ΓεΣΥ χωρίς να τις χρειαζόμαστε, χωρίς να είναι απαραίτητες. Αυτό είναι η κατάχρηση και υπάρχει και το φαινόμενο της απάτης. Υπάρχουν δηλαδή περιπτώσεις , όπου ένας πάροχος μπορεί να καταχωρεί στο Σύστημα πράξεις για να αποζημιωθεί που δεν τις έχει παράσχει στο δικαιούχο. Οπότε είναι δυο φαινόμενα που προσπαθούμε να σταματήσουμε, το ένα είναι να υπάρχει λελογισμένη χρήση από τους δικαιούχους, και το άλλο είναι οι πάροχοι να έχουν τα εργαλεία για να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Για το σκοπό αυτό καλλιεργούμε κουλτούρα στους δικαιούχους, να σέβονται τους γιατρούς μας και να μην τους πιέζουν να κάνουν πράγματα που δεν είναι ορθά.
Είναι αυτά τα δυο. Τώρα πως το πετυχαίνουμε αυτό. Υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί. Είναι η ανάλυση δεδομένων, είναι ο επιτόπιος έλεγχος, είναι η συνεχής δημιουργία πρωτοκόλλων, κατευθυντήριων οδηγιών που καθοδηγούν τους γιατρούς μας στο πως πρέπει να συμπεριφερθούν, είναι η καλλιέργεια κουλτούρας όπως έχουμε πει.
Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα ξεκινήσουμε μια δυνατή εκστρατεία με στόχο ο κόσμος να εμπιστευτεί τον προσωπικό του γιατρό, να τον σέβεται, και να γνωρίζει ότι όταν παίρνει υπηρεσίες τις οποίες δεν χρειάζεται τις στερεί από κάποιο άλλο ο οποίος μπορεί να είναι κάποιος συγγενής, γείτονας ή φίλος.
Όλα αυτά είναι δική μας δουλειά να βοηθήσουμε και τους παρόχους μας και τους δικαιούχους μας με σκοπό την πιο αποτελεσματική χρήση του συστήματος για το καλό όλων μας.
- Κύριε Παπακωνσταντίνου σε ποιο βαθμό κατά συγκεκριμένο τρόπο αξιοποιείτε την εμπειρία άλλων χωρών με παράδοση στα συστήματα υγείας;
Α.Π.: Την αξιοποιήσαμε από την πρώτη στιγμή που είχε δημιουργηθεί ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, όχι απλά το ΓεΣΥ. Ο σχεδιασμός του ήταν αποτέλεσμα βοήθειας ειδικών συμβούλων. Βλέπουμε βέλτιστες πρακτικές από άλλα συστήματα υγείας για εξειδικευμένα θέματα, αγοράζουμε υπηρεσίες από συμβούλους είτε του εξωτερικού είτε από την Κύπρο, για να φέρουμε αυτές τις βέλτιστες πρακτικές που θα βοηθήσουν το Σύστημα. Πρέπει να πούμε όμως ότι δεν υπάρχει κανένα σύστημα που να είναι ακριβώς το ίδιο με το άλλο. Υπάρχουν κάποιοι βασικοί πυλώνες τους οποίους συναντούμε σε αρκετά συστήματα υγείας. Το δικό μας Σύστημα μπορεί να ομοιάζει με π.χ. με το σύστημα υγείας της Εσθονίας ή με ένα Γερμανό-Καναδικό μοντέλο, όμως σε κάθε περίπτωση, πέραν του αρχικού σχεδιασμού, βλέπουμε το καθεστώς των παρόχων. Σε άλλα συστήματα μπορεί να είναι μόνο δημόσιοι λειτουργοί και σε άλλα συστήματα μπορεί να είναι μόνο ο ιδιωτικός τομέας. Εμείς έχουμε την ευλογία να έχουμε ένα συνδυασμό του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Με τα καλά του και με τα κακά του, ο δημόσιος τομέα έχει τις προκλήσεις του, ο ιδιωτικός τομέας επίσης έχει τις προκλήσεις του, διαφορετικές σε κάθε περίπτωση, τις οποίες εμείς μέσα από τις διαβουλεύσεις που κάνουμε πρέπει να τις διαχειριστούμε. Ο δημόσιος τομέας έχει την πρόκληση να γίνει πιο αποτελεσματικός, να γίνει πιο ευέλικτος. Ο ιδιωτικός τομέας προσαρμόζεται πιο γρήγορα, όμως επειδή εκεί υπάρχει το κίνητρο του κέρδους, πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί όσον αφορά την οικονομική διαχείριση.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΑΙ
ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΩΝ
- Ένα θέμα που εγείρεται όταν συζητούμε για την συνέργεια μέσα από το σύστημα υγείας, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, θέμα που εγείρουν κυρίως κυβερνητικοί γιατροί ή εργαζόμενοι στον ευρύτερο τομέα της υγείας στο δημόσιο, είναι ότι το γεγονός ότι ο δημόσιος τομέας έχει τα βαρίδια της ανάγκης προσφοράς υπηρεσιών με κριτήρια την υλοποίηση κοινωνικών πολιτικών των εκάστοτε κυβερνήσεων χωρίς ο δημόσιος τομέας να κρίνει στην κάθε του ενέργεια την οικονομική βιωσιμότητα και την κερδοφορίας. Ειδικά η ΠΑΣΥΚΙ αναφέρεται παραστατικά στην πανδημία κατά την οποία είχε όλο το βάρος ο δημόσιος τομέα με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να προετοιμασθεί στον αναγκαίο βαθμό για την περίοδο του ελεύθερου ανταγωνισμού με τον ιδιωτικό τομέα.
Α.Π.: Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πως αναγιγνώσκουμε την περίοδο της πανδημίας. Η ανησυχία μου είναι να μην κολλήσουμε στην περίοδο της πανδημίας και αυτό να είναι δικαιολογία έτσι ώστε ο δημόσιος να τομέας να μην γίνει πιο αποτελεσματικός, πιο ελκυστικός για τον ασθενή, να έχει δυσκολία στο να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες. Περάσαμε μια περίοδο πανδημίας. Εγώ θα διαφωνήσω με τη θέση ότι ήταν το δημόσιο που είχε πάρει αποκλειστικά αυτό το βάρος.
Αναμφιβόλως ο ΟΚΥπΥ είχε αναλάβει αυτό το βάρος, να διαχειριστεί άμεσα το θέμα της πανδημίας με τις δικές του κλίνες, όμως να υπενθυμίσω ότι η πανδημία πήγε περίπου δυο με δυόμισι χρόνια. Και σ’ αυτό το χρονικό διάστημα δεν σταμάτησαν οι άλλες ασθένειες. Ποιος διαχειρίστηκε τις άλλες ασθένειες; Το Γενικό Σύστημα Υγείας συνέχισε να λειτουργεί. Ο ΟΚΥπΥ ήταν περισσότερο απασχολημένος στη διαχείριση της πανδημίας και τα νοσηλευτήρια του ήταν προσηλωμένα σε αυτό, ο ιδιωτικός τομέας διαχειρίστηκε τα υπόλοιπα περιστατικά, τα οποία ήταν εξίσου σημαντικά, όπως εγκεφαλικά, περιστατικά καρκίνου, άλλα δύσκολα εξειδικευμένα περιστατικά και έτσι υπήρχε μια καλή συνέργεια. Οπότε το συμπέρασμα από την πανδημία είναι ότι επειδή υπήρχε ένα γενικό σύστημα υγείας όπου λειτουργούσε σωστά υπήρχε καλή πρόσβαση και στα φαρμακεία και στα εργαστήρια και σε όλους τους άλλους παρόχους, γι’ αυτό και μπορέσαμε να κάνουμε πολύ καλύτερη διαχείριση. Το ηλεκτρονικό σύστημα του ΓεΣΥ βοήθησε το Υπουργείο να εφαρμόσει πολιτικές. Φανταστήκατε να μην υπήρχε το Γενικό Σύστημα Υγείας τι θα γινόταν στα δημόσια φαρμακεία; Θυμάστε πριν την εφαρμογή του ΓεΣΥ τι γινόταν; Φανταστείτε να ήταν καθηλωμένα τα δημόσια νοσηλευτήρια λόγω της πανδημίας, τα φαρμακεία πως θα λειτουργούσαν; Πως θα περνάμε φάρμακα; Οπότε το Γενικό Σύστημα Υγείας βοήθησε στο να υπάρχει μια συνέργεια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και το Υπουργείο ήταν σε πολύ καλύτερη θέση λόγω ΓεΣΥ να συντονίσει αυτή τη δύσκολη προσπάθεια.
Με το Γενικό Σύστημα Υγείας θα πρέπει να προσφέρονται οι ίδιες υπηρεσίες στους δικαιούχους είτε διαμένουν στη Λευκωσία είτε στον Πύργο. Όπου κι αν διαμένουν είναι δικαιούχοι του ΓεΣΥ το οποίο έχει την ευθύνη να τους δώσει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.
Τι κάνει αυτή τη στιγμή το Γενικό Σύστημα Υγείας; Αναγνωρίζει το πρόβλημα και δίνει κίνητρα ώστε να υπάρχει κάλυψη είτε από τον δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα. Το σημαντικό είναι να υπάρχει παρουσία παρόχου για να καλύψουμε τις ανάγκες των πολιτών.
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓεΣΥ
- Κύριε Παπακωνσταντίνου ένα πολυσυζητημένο θέμα είναι το λεγόμενο «οικονομικό νοικοκύρεμα» στον οργανισμό και η βιωσιμότητα του ΓεΣΥ, ζήτημα που αναδεικνύει συνεχώς και το Δ.Σ. του ΟΑΥ. Πώς ενεργείτε ή πως σκέφτεστε να ενεργήσετε προς αυτή την κατεύθυνση;
Α.Π.: Πιστεύω ότι λειτουργούμε ψύχραιμα και υπεύθυνα έχοντας ανοικτά τα αυτιά μας και τα μάτια μας. Προχωρήσαμε στη δεύτερη αναλογιστική μελέτη με εξωτερικούς συμβούλους, είναι αυτοί με τους οποίους συνεργάζεται και το Ταμείο Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων και είναι πολύ αξιόπιστοι. Η μελέτη καταδεικνύει ότι το Σύστημα για την επόμενη τουλάχιστον δεκαετία, είναι οικονομικά βιώσιμο. Μάλιστα έχει και σημαντικά αποθέματα για τυχόν δύσκολες περιόδους. Αυτό φυσικά δεν δικαιολογεί οποιονδήποτε εφησυχασμό διότι τα έσοδα του Γενικού Συστήματος Υγείας εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το πως αναπτύσσεται η Κυπριακή οικονομία.
Οπότε αντιλαμβάνεστε ένας πόλεμος στις γύρω περιοχές, μια πανδημία, κάτι απρόβλεπτο μια ύφεση της οικονομίας θα προκαλέσει και ύφεση στα έσοδα του ΓεΣΥ. Οπότε θα πρέπει να έχουμε τα αντανακλαστικά να προσαρμοζόμαστε, να υπάρχει μια συνάρτηση μεταξύ του πως αναπτύσσεται η Κυπριακή οικονομία με το πως αυξάνονται οι δαπάνες του Γενικού Συστήματος Υγείας. Πρέπει να είναι μια λελογισμένη προσπάθεια. Υπενθυμίζω ότι είναι και νομική μας υποχρέωση οι δαπάνες του ΓεΣΥ να μην υπερβαίνουν τα έσοδα του.
- Κύριε Παπακωνσταντίνου, στον οικονομικό απολογισμό του οργανισμού για το 2023, αναφέρετε ότι ο Οργανισμός θα συνεχίσει να εργάζεται για την περαιτέρω βελτίωση και αναβάθμιση του Γενικού Συστήματος Υγείας. Μπορείτε να επεκταθείτε περισσότερο στο θέμα; Θα ενδιάφερε ιδιαίτερα την ιατρική κοινότητα στην οποία απευθύνεται ο «ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ», να γνωρίζουν τι αλλαγές προτίθεστε να εισαγάγετε οι οποίες τους επηρεάζουν επαγγελματικά αλλά και ως δικαιούχοι.
ΣΥΕΝΕΧΕΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ
ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Α.Π: Και το 2060 αν ζούμε και κάνουμε την συνέντευξη, την ίδια δήλωση θα κάνουμε, ότι θα προσπαθούμε να βελτιώνουμε τις υπηρεσίες του Γενικού Συστήματος Υγείας και την ποιότητα και την οικονομική διαχείριση. Είναι η κυρίως δουλειά που έχουμε να κάνουμε και ουσιαστικά παρακολουθούμε τις εξελίξεις και στην Ευρώπη και παγκοσμίως, βλέπουμε και τις δικές μας ιδιαιτερότητες, αναπτύσσουμε και εμείς τεχνογνωσία εντός του Οργανισμού και μέσα από τις συνεργασίες που έχουμε με τα Υπουργεία Υγείας και Οικονομικών, με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο καθώς και με τους άλλους φορείς που εκπροσωπούν τους άλλους παρόχους, προσπαθούμε να εφαρμόσουμε πρακτικές που θα βοηθήσουν από τη μια να προστατευτεί το Σύστημα αλλά κυρίως να επιτελεί τον σκοπό του ο οποίος δεν είναι να τιμωρήσει οποιοδήποτε πάροχο αλλά να παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες στους δικαιούχους.
Κάθε ειδικότητα έχει τις δικές της υπηρεσίες που μπορεί να παρέχει, τις επαναξιολογούμε, επαναξιολογούμε τον προϋπολογισμό τους, δεν θέλουμε να αδικήσουμε κανένα. Γίνεται ενημέρωση, θα προχωρήσουμε και σε εκπαιδεύσεις με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο, είναι μια συνεχής προσπάθεια. Ο τομέας την υγείας συνεχώς αλλάζει και εμείς πρέπει να είμαστε μπροστά να προλαβαίνουμε κάποια γεγονότα αλλά και να έχουμε και τη διορατικότητα έτσι ώστε να κάνουμε κινήσεις σήμερα που θα δούμε τα αποτελέσματα σε πέντε, σε δέκα χρόνια. Διότι στον τομέα της υγείας, οι περισσότερες μεταρρυθμιστικές ενέργειες φέρνουν αποτέλεσμα στην υγεία των ασθενών μας μετά από πέντε με δέκα χρόνια.
ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΟΠΤΗ
ΜΕ ΑΓΟΡΑ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ
- Ευχαριστώ πολύ κύριε Παπακωνσταντίνου. Πάμε σε ένα άλλο θέμα Ήθελα να ρωτήσω σε ποιο στάδιο βρίσκεται το θέμα της εφαρμογής του μέτρου του εξωτερικού ελέγχου ιατρικών πράξεων (medical audit); Αξιοποιήσατε τελικά και τις υπηρεσίες εμπειρογνωμόνων από το εξωτερικό;
Α.Π: Τώρα μου κάνετε μια ερώτηση, ακριβώς την ίδια που μου είχε κάνει ο ΠτΔ πριν ένα περίπου μήνα. Μια από τις βασικές του ανησυχίες είναι το πως θα θωρακίσουμε το Σύστημα έτσι ώστε να υπάρχει ένας καλύτερος έλεγχος και ειδικά στο κομμάτι του Medical Audit, του ιατρικού ελέγχου, του κλινικού ελέγχου.
Το επόμενο βήμα που θα κάνουμε, πέραν αυτών που εφαρμόζονται σήμερα, μέχρι τον Οκτώβρη είναι να προχωρήσουμε στην αγορά υπηρεσιών από εξωτερικούς συμβούλους, από μια εξειδικευμένη εταιρεία για να δημιουργήσουμε το θεσμό του επόπτη.
Με το θεσμό του επόπτη τα άτομα που θα μας διαθέσει η εταιρεία με την οποία θα συνεργαστούμε, θα τα τοποθετήσουμε σε συμβεβλημένα με το Γενικό Σύστημα Υγείας νοσηλευτήρια και θα ελέγχουν εκ των προτέρων, όχι εκ των υστέρων, κατά πόσο η εισαγωγή ασθενή ή η διενέργεια μιας επέμβασης, δηλαδή μια ιατρική πράξη κατά πόσο δικαιολογείται.
Ο επόπτης θα συμβάλει στον περιορισμό του φαινομένου που παρατηρείται και αφορά ένα μικρό ποσοστό των παρόχων μας που προβαίνουν σε αδικαιολόγητες πράξεις. Το θέμα δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά κάποιες φορές επηρεάζει αρνητικά και την υγεία των ασθενών.
Βέβαια δεν θα μείνουμε μόνο σε αυτό. Επίσης κινούμαστε προς την κατεύθυνση της δημιουργίας κατευθυντήριων οδηγιών και θα εξετάσουμε την δυνατότητα να αρχίσουμε να ελέγχουμε την συμπεριφορά των γιατρών μας στη βάση αυτών.
Πρέπει να σας πω όμως ότι την ίδια ώρα η πολιτεία σχεδιάζει τη δημιουργία του οργανισμού κλινικής τεκμηρίωσης, ο αντίστοιχος του NICE στην Αγγλία. Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας αλλά μέχρι να γίνει αυτό οφείλουμε να λάβουμε εκείνα τα μέτρα που θα βοηθήσουν το Σύστημα να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά.
Φυσικά, θέλω να το πω αυτό. Επειδή συνεχώς μιλούμε για καταχρήσεις, μιλούμε για το πως θα εντοπίσουμε αυτούς που καταχρώνται του Συστήματος, κάποτε γινόμαστε κουραστικοί και κάποτε χωρίς να το θέλουμε προσβάλουμε και την αξιοπρέπεια των ευσυνείδητων γιατρών. Οπόταν είναι σημαντικό να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πως διαχειριζόμαστε το θέμα.
Το μήνυμα είναι ότι έχουμε πολύ καλούς γιατρούς, πολύ καλούς παρόχους και θέλουμε να τους προστατέψουμε από κάποιους επιτηδείους. Διότι μοιράζονται ένα κοινό προϋπολογισμό, όλοι οι γιατροί, όλες οι ειδικότητες οπότε κάποιος που καταχράται το Σύστημα σημαίνει ότι λειτουργεί εις βάρος των συναδέλφων του.
- Αυτά τα μέτρα κύρια Παπακωνσταντίνου όπως μας τα αναλύσατε τώρα σίγουρα ενδιαφέρουν πολύ τους αναγνώστες του «Ιατρικού Τύπου» που είναι οι γιατροί. Τα έχετε συζητήσει και με την ηγεσία του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, του ΠΙΣ, με την οποία, όπως μας είπατε προηγουμένως, έχετε μια πολύ καλή συνεργασία;
Α.Π: Αυτήν την στιγμή η συνεργασία μας με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο βρίσκεται στο καλύτερο δυνατό σημείο που μπορεί να υπάρξει. Αυτό θα συνεχιστεί σε όλους τους τομείς. Βρισκόμαστε σε μια συνεχή επικοινωνία έτσι ώστε να υπάρχει αρμονία και στις ενέργειες αλλά και στη στόχευση. Διότι όσο καλύτερη συνεργασία έχουμε με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και φυσικά με τους άλλους εκπροσώπους των παρόχων μας, υπάρχει πιο αποτελεσματική υλοποίηση των στρατηγικών μας.
Επίσης ας μην ξεχνάμε ότι η ποιότητα περνά μέσα από την εκπαίδευση των γιατρών μας όπου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος. Βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τον πρόεδρο του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, τον Δρ. Πέτρο Αγαθαγγέλου, και θέλω και με την ευκαιρία αυτή, να τον ευχαριστήσω δημοσίως διότι έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για να προχωρήσουμε με την εκπαίδευση των γιατρών μας.
Η «ΠΡΟΚΛΗΣΗ»
ΤΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
- Κύριε Παπακωνσταντίνου ένα ζήτημα το οποίο σε όλα τα συστήματα υγείας βρίσκεται συνεχώς επί τάπητος, είναι η εισαγωγή νέων, καινοτόμων φαρμάκων. Η ζωή προχωρά, ανακαλύπτονται συνεχώς νέες θεραπείες. Πώς προχωρεί λοιπόν, ο προγραμματισμός σας για την ένταξη νέων φαρμάκων και θεραπειών στο ΓεΣΥ;
Α. Π: Είναι μια μεγάλη πρόκληση γιατί οι οικονομικοί πόροι δεν είναι απεριόριστοι, αλλά από την άλλη οφείλουμε να δίνουμε το καλύτερο στους ασθενείς μας. Πρέπει συνεχώς να παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Από το 2025 θα αναλάβουμε το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των καινοτόμων φαρμάκων. Αυτή τη στιγμή την διαχείριση την κάνουν οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, από το 2025 σε συνεννόηση με το Υπουργείο Υγείας και τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες ο ρόλος αυτός θα αναληφθεί από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας και ξεκινήσαμε ήδη την αναγκαία προετοιμασία.
- Τι γίνεται τώρα και τι θα αλλάξει; Μπορείτε παρακαλώ να επεξηγήσετε περαιτέρω;
Α.Π: Κατ’ αρχήν πρέπει να πούμε ότι στο Γενικό Σύστημα Υγείας δίνουμε το δικαίωμα της επιλογής. Δεν είναι πολλά συστήματα που δίνουν αυτήν την «πολυτέλεια», να έχουμε την επιλογή φαρμάκων. Για ένα νησί που είναι γεωγραφικά κάπως απομακρυσμένο από την Ευρώπη η στρατηγική απόφαση των επιλογών βοηθά στο να περιορίσουμε και τις ελλείψεις φαρμάκων. Δεν βασιζόμαστε πάνω σε ένα εισαγωγέα αφού συνήθως υπάρχει συμμετοχή αριθμού επιλογών.
Πέραν αυτών των φαρμάκων, υπάρχουν κάποια άλλα που δεν έχουν πρωτόκολλα, τα οποία μόλις έχουν βγει στην αγορά ή ίσως βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο και θα πρέπει να αξιολογηθούν και να δοθούν κατόπιν συγκεκριμένου ονομαστικού αιτήματος.
Δηλαδή ο Χ ασθενής έχει μια ιδιαίτερη, μια σπάνια ασθένεια και ίσως ένα καινοτόμο φάρμακο να τον βοηθήσει στην θεραπεία της ασθένειας του. Αυτή τη στιγμή το εν λόγω φάρμακο, παρέχεται από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες.
Όμως, επειδή ακούω αυτή τη δημόσια συζήτηση με τα καινοτόμα φάρμακα, πρέπει να αναφέρω ότι, παρά τις όποιες αδυναμίες μέχρι σήμερα, μέσω της δουλειάς που γίνεται από το Γενικό Σύστημα Υγείας το Υπουργείο και τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες θεωρώ ότι κανένας ασθενής δεν έχει μείνει εκτεθειμένος. Οπότε σκοπός είναι να υπάρξει μια ομαλή μετάβαση ώστε αυτή η δουλειά που γίνεται από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες σήμερα, να ενταχθεί στο Γενικό Σύστημα Υγείας για να υπάρχει μια κεντρική διαχείριση.
- Βεβαίως κύριε Παπακωνσταντίνου γνωρίζετε ότι ο ΚΕΦΕΑ, έχει την άποψη ότι οι Κύπριοι ασθενείς δεν ωφελούνται στον βαθμό που ωφελούνται οι ασθενείς άλλων Ευρωπαϊκών χωρών από καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες για αυτό και εγείρουν, σύμφωνα με ανακοίνωση του, το ζήτημα της έγκαιρης εισαγωγής στο σύστημα των καινοτόμων φαρμάκων.
Α.Π: Ο ΚΕΦΕΑ έχει μια άποψη, σεβαστή. Είμαστε σε διαβούλευση και με τον ΚΕΦΕΑ, είναι σημαντική η άποψη του, την λαμβάνουμε υπ’ όψη. Γνωρίζει πολύ καλά ο ΚΕΦΕΑ ότι το Υπουργείο, οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες καθώς και το Γενικό Σύστημα Υγείας κάνουν ότι μπορούν έτσι ώστε ο ασθενείς να έχει την καλύτερη δυνατή πρόσβαση. Τώρα, αν αυτή η ανακοίνωση παραπέμπει στο ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, φυσικά υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης σε όλους τους τομείς, όχι μόνο στα φάρμακα.
Η όλη προσπάθεια πρέπει να αξιολογείται, στο που ήμασταν πριν το Γενικό Σύστημα Υγείας, πως ξεκινήσαμε, τι κληρονομήσαμε και που βρισκόμαστε σήμερα. Πιστεύω από μια τέτοια σύγκριση θα καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι σε όλους τους τομείς υπάρχει μια σημαντική βελτίωση.
ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓεΣΥ
ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΑ
- Το τελευταίο ερώτημα μου κύριε Παπακωνσταντίνου έχει να κάνει με μια συνέντευξη που μας παραχώρησε ο πρόεδρος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου Δρ Πέτρος Αγαθαγγέλου. Διατύπωσε τη θέση πως η βιωσιμότητα του ΓεΣΥ, περνά μέσα από τη βιωσιμότητα των δημοσίων νοσηλευτηρίων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του συστήματος και τόνισε ότι θα πρέπει να γίνουν συνάμα αλλαγές σε ότι αφορά τον τρόπο αμοιβής των γιατρών και όπως η αμοιβή τους διαχωριστεί από την αμοιβή των νοσηλευτηρίων. Θα ήθελα τα σχόλια σας.
Α.Π: Αντιλαμβάνομαι γιατί ο Δρ Αγαθαγγέλου, κάνει αυτή τη δήλωση. Σωστά θέλει να αναδείξει τη σημασία των δημόσιων νοσηλευτηρίων και τη σημασία να λειτουργήσουν σωστά. Προσωπικά δεν ταυτίζω τα δυο. Δηλαδή, η βιωσιμότητα του ΓεΣΥ δεν μπορεί να είναι συνδεδεμένη με τον οποιονδήποτε πάροχο.
- Μπορείτε παρακαλώ, να επεξηγήσετε περισσότερο αυτή την τοποθέτηση σας;
Α.Π: Το ΓεΣΥ αγοράζει υπηρεσίες και έχει καθήκον να τις αγοράσει στην καλύτερη δυνατή τιμή και την καλύτερη δυνατή ποιότητα και από εκεί και πέρα οι προσφέροντες τις υπηρεσίες – και μιλώ με οικονομικούς όρους, για να αντιληφθούμε το πως λειτουργεί οικονομικά το ΓεΣΥ – έχουν την ευθύνη να κάνουν καλή διαχείριση των δικών τους οικονομικών. Και δεν αναφέρομαι μόνο στον ΟΚΥπΥ. Αν παραδείγματος χάρη ένα ιδιωτικό νοσηλευτήριο δεν κάνει καλή διαχείριση, θα κλείσει. Το ΓεΣΥ δεν θα επιδοτήσει τη λειτουργία του οποιουδήποτε πάροχου, το ΓεΣΥ οφείλει να αγοράζει υπηρεσίες και να τις αγοράζει σωστά.
Η βιωσιμότητα των παρόχων είναι ευθύνη αυτών που διαχειρίζονται τα νοσηλευτήρια και στον ιδιωτικό τομέα είναι οι μέτοχοι, είναι οι ιδιοκτήτες, που έχουν την ευθύνη να βάλουν τα λεφτά και να κάνουν το νοσηλευτήριο λειτουργικό, αποτελεσματικό, φιλικό προς τον δικαιούχο. Για τα δημόσια νοσηλευτήρια, είναι το κράτος. Γι’ αυτό το κράτος έχει δώσει παράταση για ένα χρόνο και κάλεσε τη διοίκηση του ΟΚΥπΥ – δεν κάλεσε τη διοίκηση του ΟΑΥ – κάλεσε τη διοίκηση του ΟΚΥπΥ να διασφαλίσει ότι τα νοσηλευτήρια θα λειτουργούν αποτελεσματικά.
Με αυτό φυσικά, δεν υπονοώ σε καμιά περίπτωση ότι είτε ο ΟΚΥπΥ είτε άλλοι παρόχοι που συμμετέχουν στο ΓεΣΥ, δεν είναι σημαντικοί. Είναι όλοι σημαντικοί, μας απασχολεί η οικονομική τους βιωσιμότητα, θέλουμε ένα σταθερό Σύστημα, θέλουμε να υπάρχει η συνεργασία και η συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, έχει και προκλήσεις, όμως φέρνει και καλά, ώστε το ΓεΣΥ να μην εξαρτάται αποκλειστικά είτε από τον ιδιωτικό τομέα είτε από τον δημόσιο τομέα. Αλλά από την άλλη το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, η οικονομική βιωσιμότητα του ΓεΣΥ δεν εξαρτάται από την οικονομική βιωσιμότητα του οποιουδήποτε παρόχου.
ΚΑΙ ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΣ
ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΤΟΥ ΟΚΥπΥ
Προφανώς αναφέρεστε στην ΠΑΣΥΚΥ και ίσως άλλες συντεχνίες του δημόσιου τομέα.
Α.Π: Δεν θέλω να επισέλθω στις σχέσεις μεταξύ ΟΚΥπΥ και Συντεχνιών, όμως τα όποια αιτήματα των Συντεχνιών πρέπει να είναι λογικά διότι ο ΟΚΥπΥ τώρα έχει να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που ονομάζεται ΓεΣΥ.
- Με αυτά τα δεδομένα πως σχολιάζετε τη θέση του ΠΙΣ, όπως τη διατύπωσε ο Δρ Πέτρος Αγαθαγγέλου όσον αφορά την αποσύνδεση και τον διαχωρισμό της αμοιβής των γιατρών από την αμοιβή των νοσηλευτηρίων;
Α.Π.: Το αντιλαμβανόμαστε όμως, στην παροχή υπηρεσιών ενδονοσοκομειακής φροντίδας, το συμβαλλόμενο μέρος, με βάση τον Νόμο, είναι το νοσηλευτήριο, δεν είναι ο γιατρός. Οπότε, όταν παρέχεται η υπηρεσία η συνολική αμοιβή καταβάλλεται στο συμβαλλόμενο μέρος, το οποίο όπως αναφέραμε είναι το νοσηλευτήριο.
- Κύριε Παπακωνσταντίνου ένα τελικό σχόλιο.
Α.Π. Τα επόμενα έτη, θα φέρουν αρκετές προκλήσεις. Είμαι όμως πολύ αισιόδοξος ότι θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στην αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων και οι δικαιούχοι μας θα μπορούν να λαμβάνουν ακόμα καλύτερες, ποιοτικές υπηρεσίες στο μέλλον. Στην προσπάθεια αυτή, μεταξύ άλλων, βασικό εχέγγυο είναι η συνεργασία μας με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο.
______________________________________
- Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στην εταιρία ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΓΝΩΣΗ ΛΤΔ. * Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια της εταιρείας που εκδίδει τον ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΥΠΟ * Επιτρέπεται η κοινοποίηση μέσω Facebook, Twitter κ.λ.π. με αναφορά στην πηγή: www.iatrikostypos.com.cy / www.ygeia–press.com * Επιτρέπεται η κοινοποίηση μέσω Facebook, Twitter κ.λ.π.
