Σε ένα πρόσφατο άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Frontiers in Nutrition, ερευνητές στις ΗΠΑ συνθέτουν όσα είναι γνωστά σχετικά με τις ευεργετικές επιδράσεις του χυμού παντζαριού όσον αφορά την ικανότητα άσκησης και τη φυσιολογική λειτουργία.
Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη του χυμού παντζαριού ξεπερνούν εκείνα των νιτρικών αλάτων της διατροφής (NO3-) και των νιτρικών αλάτων λόγω της ποικιλίας των φυτοθρεπτικών συστατικών που περιέχει, ενισχύοντας τα αποτελέσματα της προπόνησης και της αποκατάστασης.
Τα διαιτητικά νιτρικά άλατα είναι γνωστό ότι έχουν οφέλη που σχετίζονται με την άσκηση
Η χορήγηση νιτρικών συμπληρωμάτων μπορεί να μειώσει το κόστος οξυγόνου της αερόβιας άσκησης, επηρεάζοντας τη μυϊκή συσταλτικότητα, την αγγειακή λειτουργία, την απόδοση και την οικονομία της άσκησης, τις προσαρμογές στην προπόνηση και τις μυϊκές βλάβες και τον πόνο.
Αυτά τα οφέλη πιστεύεται ότι προκύπτουν μέσω της αύξησης της παραγωγής νιτρικού οξειδίου στο σώμα, το οποίο μειώνει την αρτηριακή πίεση και ρυθμίζει άλλες φυσιολογικές αντιδράσεις. Τα φυλλώδη χόρτα και τα τεύτλα είναι πλούσιες πηγές ΝΟ3- και οι επιδράσεις του χυμού παντζαριού έχουν συχνά θεωρηθεί ότι είναι ισοδύναμες με εκείνες της νιτρικά άλατα, εάν οι δόσεις ΝΟ3- είναι συγκρίσιμες.
Ωστόσο, η υπόθεση αυτή δεν λαμβάνει υπόψη τις διάφορες πολυφαινόλες και άλλα συστατικά του BRJ που μπορεί να προσφέρουν μεγαλύτερα οφέλη από τα νιτρικά άλατα, δηλαδή οφέλη που δεν σχετίζονται άμεσα με τον πλούτο του σε νιτρικά.
Ο χυμός πανταριού, εκτός από πλούσιο σε νιτρικά άλατα, περιέχει επίσης κάλιο, μαγνήσιο, φολικό οξύ, ασκορβικό οξύ και βιοτικό. Οι πολυφαινολικές ενώσεις που βρίσκονται στο χυμό παντζαριού περιλαμβάνουν τη βητανίνη και άλλες βητακυανίνες.
Δεδομένου ότι ο χυμός πανταριού χωρίς NO3 δεν τροποποιεί σημαντικά την πρόσληψη οξυγόνου, την απόδοση κατά την άσκηση ή τον μεταβολισμό των μυών, άλλα βιολογικά ενεργά συστατικά του χυμού θα μπορούσαν να λειτουργούν σε συνδυασμό με τα νιτρικά αντί για ανεξάρτητα.
Σύγκριση νιτρικών αλάτων με χυμό πανταριού για αποτελέσματα που σχετίζονται με την άσκηση
Οι πρώτες μελέτες που ανέφεραν την υπεροχή του χυμού παντζαριού έναντι των νιτρικών αλάτων διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές κατά τη διάρκεια ασκήσεων μέτριας έντασης- ωστόσο, για άσκηση υψηλής έντασης, η πρόσληψη οξυγόνου μειώθηκε σημαντικά από το χυμό παντζαριού.
Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι ο χυμός παντζαριού βελτιώνει τη μιτοχονδριακή απόδοση, αυξάνοντας έτσι την οικονομία της άσκησης. Μια πιο πρόσφατη μελέτη επικύρωσε αυτά τα ευρήματα και επιπλέον διαπίστωσε ότι ο χυμός παντζαριού καθυστέρησε το χρόνο πριν από την εμφάνιση της κόπωσης κατά τη διάρκεια προπονήσεων υψηλής έντασης.
Από αυτές τις παρατηρήσεις, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο χυμός παντζαριού θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική στη μείωση του κόστους του οξυγόνου κατά τη διάρκεια της έντονης αερόβιας άσκησης, βελτιώνοντας έτσι τα αποτελέσματα της απόδοσης.
Ωστόσο, ένα ανοιχτό ερώτημα παραμένει ως προς το γιατί αυτό το αποτέλεσμα παρατηρείται σε ενδιάμεσες δόσεις νιτρικών αλλά όχι σε χαμηλότερες ή υψηλότερες. Ένας σημαντικός περιορισμός αυτών των μελετών είναι ότι είναι δύσκολο να τυφλωθούν οι συμμετέχοντες στις κλινικές δοκιμές ως προς τις προφανείς διαφορές μεταξύ νιτρικών αλάτων και χυμού παντζαριού.
Μηχανισμοί μέσω των οποίων ο χυμός παντζαριού μπορεί να έχει μεγαλύτερα οφέλη από την άσκηση
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι τα άλλα συστατικά του χυμού παντζαριού, όπως οι πολυφαινόλες, θα μπορούσαν να αυξήσουν την απορρόφηση του NO3- σε σύγκριση με το νιτρικών αλάτων. Ωστόσο, τα επίπεδα NO3- και NO2- στο πλάσμα φαίνεται να είναι πανομοιότυπα μεταξύ δύο και τεσσάρων ωρών από την κατάποση νιτρικών αλάτων και χυμού παντζαριού.
Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τουλάχιστον σε μία από τις μελέτες δεν μετρήθηκαν τα επίπεδα NO3- στο συμπλήρωμα του χυμού παντζαριού, τα οποία συχνά διαφέρουν σημαντικά, σημαίνει ότι οι παρατηρούμενες διαφορές θα μπορούσαν να οφείλονται σε μη παρατηρούμενες διαφορές στη βιοδιαθεσιμότητα των νιτρικών.
Ειδικότερα, σε μία μελέτη που συνέκρινε την επίδραση του χυμού παντζαριού και των νιτρικών αλάτων στην αποκατάσταση από έκκεντρη άσκηση δεν διαπιστώθηκε διαφορά στη μυϊκή βλάβη μετά από επαναλαμβανόμενα άλματα με πτώση, αλλά διαπιστώθηκε ότι ο χυμός παντζαριού μείωσε σημαντικά τον μυϊκό πόνο. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες.
Μια άλλη μελέτη που εξέτασε τη διαλειμματική προπόνηση σπριντ βρήκε ενδείξεις ότι ο χυμός παντζαριού θα μπορούσε να διευκολύνει τη φυσιολογική καταπόνηση που συνεπάγεται η προπόνηση και έτσι να επιτρέψει πιο έντονη προπόνηση και καλύτερα αποτελέσματα που σχετίζονται με την προπόνηση. Ωστόσο, η δυνατότητα γενίκευσης αυτών των ευρημάτων περιορίζεται από το μικρό μέγεθος του δείγματος, πράγμα που σημαίνει ότι οι υψηλές επιδόσεις των ακραίων τιμών θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τα αποτελέσματα.
Συμπεράσματα
Φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις ότι ο χυμός παντζαριού θα μπορούσε να είναι ανώτερη από τα νιτρικά άλατα όσον αφορά ορισμένα αποτελέσματα που σχετίζονται με την άσκηση.
Εάν τα επίπεδα NO3- είναι πραγματικά ίσα μεταξύ των δύο, κάτι που δεν έχει πάντα διαπιστωθεί, αυτό σημαίνει ότι άλλα συστατικά του χυμού παντζαριού, όπως οι πολυφαινόλες, δρουν σε συνέργεια με τα νιτρικά άλατα για να ενισχύσουν τα αποτελέσματα της άσκησης. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί ποια συστατικά, εάν υπάρχουν, οδηγούν αυτά τα αποτελέσματα και πώς λειτουργούν.
Επιπλέον, η βιοδιαθεσιμότητα των νιτρικών φαίνεται να είναι παρόμοια μεταξύ χυμού παντζαριού και νιτρικών αλάτων, όπως φαίνεται από τις επιδράσεις τους στην αρτηριακή πίεση, οπότε είναι πιθανό τα συστατικά αυτά να μην αυξάνουν τη βιοδιαθεσιμότητα αλλά να την παρατείνουν ή να μειώνουν την κυτταρική βλάβη. Προς το παρόν υπάρχουν περιορισμένες ενδείξεις ότι η αποτελεσματικότητα του χυμού παντζαριού οφείλεται στο ότι μειώνει το οξειδωτικό στρες των ιστών.
Οι συγγραφείς συνιστούν ότι οι μελλοντικές δοκιμές που θα συγκρίνουν τα νιτρικά άλατα και το χυμό παντζαριού θα πρέπει να μετρούν άμεσα τα επίπεδα NO3- και στις δύο, προσαρμόζοντας τη μεταβλητότητα των επιπέδων νιτρικών. Θα πρέπει επίσης να τυφλώνουν τους συμμετέχοντες ως προς τις διαφορές μεταξύ των δύο θεραπειών με τη χρήση πυκνωτικών ουσιών, χρωστικών τροφίμων και τεχνητών αρωμάτων. Εάν η τυφλοποίηση δεν είναι δυνατή, οι φυσιολογικές αποκρίσεις μπορούν να αξιολογηθούν εκτός από την απόδοση.
Πηγή: news-medical.net
