Του Πέτρου Αγαθαγγέλου, Προέδρου του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης μιας πενταετίας από την εφαρμογή και λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), θα ήθελα να επαναβεβαιώσω και να επανατονίσω την υπεύθυνη προσήλωση του θεσμού που εκπροσωπεί την ιατρική κοινότητα της Κύπρου, στις προσπάθειες θωράκισης της συνεχούς αναβάθμισης της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών και διασφάλισης της βιωσιμότητας και της ομαλής λειτουργίας του συστήματος.
Τα πρώτα πέντε χρόνια έφεραν στην επιφάνεια ζητήματα τα οποία ο ΠΙΣ είχε προβλέψει προ της εφαρμογής, μέσα στο πλαίσιο της εμπειρογνωμοσύνης και της επιστημοσύνης της ηγεσίας και των μελών του. Πάντα ως Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος τολμούσαμε να λέμε αλήθειες με κύριο γνώμονα την προάσπιση του τομέα της υγείας στη χώρα μας.
Ο εξορθολογισμός στρεβλώσεων, η συμπλήρωση κενών και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος, είναι απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να γίνουν, αν θέλουμε οι πολίτες να έχουν ένα σύστημα που ανταποκρίνεται στα όσα η πολιτεία τους έχει υποσχεθεί αλλά και ένα αξιόπιστο σύστημα το οποίο θα εξυπηρετεί χωρίς ταλαιπωρία και με ασφάλεια τους δικαιούχους και το οποίο, ταυτόχρονα, θα σέβεται την επιστημονική αξιοπρέπεια των επαγγελματιών υγείας και θα διασφαλίζει τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας.
Σε ότι αφορά την πορεία υλοποίησης του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓΕΣΥ), ως ηγεσία του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου καταθέσαμε συγκεκριμένο υπόμνημα στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο οποίο επαναβεβαιώνουμε ότι όλες μας οι προσπάθειες στοχεύουν στη στήριξη του ΓεΣΥ, στην επιστημονική θωράκιση του, στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του σε βάθος χρόνου, στην παροχή υψηλού επιπέδου και άριστης ποιότητας υπηρεσιών υγείας, στην συνεχή, ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας όπως και στην ισότιμη και έγκαιρη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, όπως επίσης και στην προάσπιση της επιστημονικής αξιοπρέπειας των μελών του.
Επισημαίνουμε, δε ότι, προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι είναι απαραίτητο να ληφθούν εκείνα τα μέτρα που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα και λειτουργικότητα του και που θα θωρακίζουν τη διαρκή αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.
Καλούμε ταυτόχρονα την πολιτεία να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό, τις πολιτικές και τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας που θεωρούμε ότι έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην στήριξη του ευρύτερου συστήματος υγείας στον τόπο μας.
Η ιατρική κοινότητα ήθελε, θέλει και απαιτεί την εφαρμογή ενός συστήματος υγείας, που να διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση, την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης και της επείγουσας ιατρικής, με τον απαραίτητο προϋπολογισμό που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του σε βάθος χρόνου.
Απαραίτητη προϋπόθεση της ορθολογιστικής λειτουργίας του συστήματος είναι ο αποτελεσματικός, ανεξάρτητος εποπτικός έλεγχος, για την αποφυγή καταχρήσεων και τη διασφάλιση της διαφάνειας και της χρηστής διοίκησης. Πάγια μας θέση αποτελεί η θεσμοθέτηση ανεξάρτητου εποπτικού μηχανισμού ελέγχου του συστήματος και ενίσχυση του ρόλου του Επιτρόπου Εποπτείας για το ΓεΣΥ προς αποφυγή των καταχρήσεων, απ’ όπου και αν αυτές προέρχονται.
Επίσης, ο σχεδιασμός των αναγκών και των δυνατοτήτων στον τομέα της υγείας (Capacity Planning) είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικός για τον σωστό προγραμματισμό και λειτουργία των Συστημάτων Υγείας. Μόνο με μια σωστή αξιολόγηση μπορούμε να διασφαλίσουμε την οικονομική βιωσιμότητα και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΓεΣΥ σε βάθος χρόνου. Ήδη τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του ΓεΣΥ χωρίς αποτελεσματικό έλεγχο και εποπτεία και χωρίς αποτελεσματική παρακολούθηση της εφαρμογής των σχετικών νομοθεσιών που βρίσκονται σε ισχύ, ανέδειξαν σοβαρά προβλήματα.
Σε ότι αφορά τα Δημόσια Νοσηλευτήρια, πάντα λέγαμε ότι πρέπει να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του συστήματος και ότι απαραίτητες προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι η αναδιοργάνωση, η στήριξη και ο εκσυγχρονισμός τους.
Σε ότι αφορά, δε, την ιδιωτική ιατρική, η θωράκιση του επικουρικού ρόλου που έχει να διαδραματίσει, ενισχύει το επίπεδο και την ποιότητα της ιατρικής στην κάθε χώρα και ταυτόχρονα διασφαλίζει τη διαρκή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς όφελος των ασθενών. Να σημειωθεί ότι μια από τις σημαντικότερες παραμέτρους βιωσιμότητας της ΓεΣΥ είναι η διασφάλιση της ιδιωτικής ιατρικής ως τομέας της ευρύτερης παροχής υπηρεσιών υγείας στον τόπο μας, κάτι το οποίο διασφαλίζει κατ’ επέκταση την προσβασιμότητα και την ελεύθερη επιλογή ιατρού και νοσηλευτηρίου, που αποτελούν βασικές αρχές της φιλοσοφίας του εθνικού συστήματος υγείας.
Σ’ αυτό το στάδιο, έχουμε στο επίκεντρο των προσπαθειών μας τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας στον τόπο μας. Υπενθυμίζουμε ότι ο ΠΙΣ με δική του πρωτοβουλία από το 2016, είχε ξεκινήσει και έχει προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό με όλα εκείνα τα απαραίτητα βήματα για τη δημιουργία και θεσμοθέτηση Εθνικού Κέντρου Κλινικής Αριστείας.
Εμείς ως ο θεσμός, θα συνεχίσουμε με καλή πίστη να καταθέτουμε εποικοδομητικές εισηγήσεις για την στήριξη του ΓεΣΥ.
Τα πρώτα 5 χρόνια εφαρμογής του ΓεΣΥ, ανέδειξαν σοβαρά περιθώρια βελτίωσης του συστήματος και είναι πεποίθηση μας ότι μέσα σε πνεύμα συνεργασίας μπορούμε να το βελτιώσουμε ώστε ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις προσδοκίες των πολιτών αλλά και στο υψηλό επίπεδο όπου πρέπει να κρατήσουμε την ιατρική στον τόπο μας.
Ο ΠΙΣ στηρίζει το Υπουργείο Υγείας ως το καθ’ ύλην αρμόδιο για τη χάραξη πολιτικών υγείας και στοχεύουμε στην ενίσχυση του ρόλου του ώστε να διασφαλιστούν τα κύρια συστατικά τόσο για την επιτυχία σε βάθος χρόνου της εφαρμογής του συστήματος υγείας αλλά και γενικότερα του ευρύτερου τομέα της υγείας και της ιατρικής στην Κύπρο.
Ταυτόχρονα στέλνουμε το μήνυμα στην πολιτεία ότι χωρίς εκσυγχρονιστική διάθεση εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας, χωρίς την αναγνώριση της ανάγκης εισαγωγής νέων σύγχρονων παραγόντων στον τομέα της υγείας που να αξιοποιούν την εμπειρογνωμοσύνη, τεχνογνωσία και επιστημοσύνη των θεσμικών φορέων, δεν μπορεί να μπει το σύστημα υγείας -με την ευρύτερη του έννοια- σε μεταρρυθμιστική και βελτιωτική τροχιά.
Συνεπώς σε καμία περίπτωση η ιατρική κοινότητα δεν μπορεί να επιδείξει ανοχή ούτε και μπορεί να συνηγορήσει σε πολιτικές που οδηγούν σε οικονομικές εκπτώσεις και σε υποβάθμιση ή υπόσκαψη της επιστημονικής αξίας των γιατρών και κατ’ επέκταση της υγείας του λαού.
