Πρόσκληση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε το Βατικανό να συμμετέχει ως κράτος-παρατηρητής στην Κυπριακή Πρωτοβουλία για αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, αποδέχθηκε ο Πάπας Φραγκίσκος.
Την πρόσκληση μετέφερε στον προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ) και Σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας και Ειδικός Απεσταλμένος για την Κλιματική Αλλαγή, καθηγητής Κώστας Παπανικόλας, ο οποίος μαζί με τον καθηγητή Fadi Comair, Διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Υδάτινων Πόρων (EEWRC) του ΙΚυ, παρακάθησαν, κατόπιν πρόσκλησης, σε ιδιωτική συνάντηση με τον Πάπα Φραγκίσκο, στις 16 Μαΐου 2022 στο Βατικανό.
Η συνάντηση αυτή, η οποία αποτελεί συνέχεια της επίσκεψης του Ποντίφικα στην Κύπρο στις 2 Δεκεμβρίου 2021, ενδυναμώνει περεταίρω την υπάρχουσα συνεργασία μεταξύ ΙΚυ και Βατικανού, επιβεβαιώνοντας παράλληλα τους ισχυρούς δεσμούς του Ιδρύματος με την Ιταλία.
Στον Πάπα Φραγκίσκο προσφέρθηκε ως δώρο ένα πιστό αντίγραφο λεπτομέρειας από τις τοιχογραφίες της κατακόμβη της Αγίας Σολομονής στην Πάφο του 14ου αιώνα, αντιπροσωπευτικό της διεπιστημονικής έρευνας του ΙΚυ στη μελέτη και διατήρηση του παρελθόντος. Η δημιουργία του αντιγράφου κατέστη δυνατή μέσω της 2D και 3D ψηφιακής απεικόνισης της κατακόμβης τα Εργαστήρια Χαρακτηρισμού Τέχνης Ανδρέας Πίττας (APAC Labs) του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC), με επικεφαλής την ειδικό σε θέματα κληρονομιάς γκράφιτι, Δρ Μία Τρέντιν. Η λεπτομέρεια της τοιχογραφίας έγινε με τη συνεργασία του Δρ Ιωσήφ Χατζηκυριάκου, ζωγράφου και ιστορικού τέχνης.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο Πάπας Φραγκίσκος επανέλαβε τη βαθιά του ανησυχία για τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής και ιδιαίτερα τον ανθρώπινο πόνο και τις προσφυγικές ροές που αναμένεται να προκαλέσει. Ειδικότερα, οι ανησυχίες του Ποντίφικα, αλλά και το όραμα και οι προτεινόμενες δράσεις κατά της Κλιματικής Αλλαγής, όπως αυτές περιλαμβάνονται στην Παπική Εγκύκλιο «Laudato si» που εκδόθηκε το 2015, αποτέλεσαν και τη βάση της εκτενούς συζήτησης, σχετικά με τους τρόπους ενίσχυσης της Κυπριακής Πρωτοβουλίας. Μάλιστα, οι δυο πλευρές συμφώνησαν ότι η Πρωτοβουλία του Προέδρου Αναστασιάδη είναι εναρμονισμένη με την κατεπείγουσα ανάγκη για δράση, με στόχο το μετριασμό της Κλιματικής Αλλαγής και τη απάμβλυνση των επιπτώσεών της.
Επιπλέον, ο Πάπας Φραγκίσκος εισηγήθηκε στους καθηγητές Παπανικόλα και Comair να συναντηθούν με τους Επικεφαλής Καρδινάλιους των Διοικητικών Επιτροπών του Βατικανού (Dicasteria), με στόχο τη συνέχιση της συζήτησης για την Κλιματική Αλλαγή και άλλα συναφή ζητήματα.
Στο πλαίσιο αυτό, οι καθηγητές Παπανικόλας και Comair, καθώς και ο Πρέσβης της Κύπρου στο Βατικανό, κ. Γεώργιος Πουλίδης, είχαν συναντήσεις με τους Επικεφαλής των διαφόρων Διοικητικών Επιτροπών, μεταξύ των οποίων και αυτών των Εξωτερικών Υποθέσεων και της Ολοκληρωμένης Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συνάντηση με τον Καρδινάλιο Turkson, Καγκελάριο της Ποντιφικής Ακαδημίας Επιστημών και Κοινωνικών Επιστημών, κατά την οποία συζητήθηκε εκτενώς η σημασία της συνεργασίας σε επιστημονικά ζητήματα που σχετίζονται με την Κλιματική Κρίση αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά.
Επίσης, το θέμα της Κλιματικής Αλλαγής συζητήθηκε παρουσία του κ. Μάριου Γεωργιάδη, Αναπληρωτή Μόνιμου Αντιπροσώπου της Κύπρου στις Υπηρεσίες του ΟΗΕ στη Ρώμη, (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας – FAO, Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης – IFAD, και Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα – WFP), σε ξεχωριστή συνάντηση με στελέχη της Κυπριακής Πρεσβείας στην Ιταλική πρωτεύουσα. Στη συνάντηση έγινε αναφορά σε τεράστιες ευκαιρίες που πρέπει να αξιοποιηθούν, ειδικότερα σε συνεργασία με το Βατικανό και τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO). Η συνάντηση έδωσε επίσης την ευκαιρία στις δυο πλευρές να συζητήσουν μελλοντικές πρωτοβουλίες μεταξύ του Ινστιτούτου Κύπρου και του Βατικανού, με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο του Δικτύου Καθολικών Πανεπιστημίων στην Ευρώπη και άλλων σημαντικών επιστημονικών ιδρυμάτων.
Σημειώνεται ότι η Κυπριακή Πρωτοβουλία για την Κλιματική Αλλαγή ξεκίνησε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη το 2019, με τη χώρα μας να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης για το Κλίμα, για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο Κύπρου συντονίζει πάνω από 200 επιστήμονες, με κοινό στόχο τη σύσταση επιστημονικών εκθέσεων που αποτυπώνουν την κατάσταση σχετικά με το κλίμα στην Αν. Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Οι εκθέσεις αυτές περιλαμβάνουν προτεινόμενες πολιτικές και εισηγήσεις για μετριασμό των επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής, και προσαρμογή των χωρών στην Κλιματική Κρίση. Αυτές οι εκθέσεις παρέχουν τη βάση για συνεχείς διακυβερνητικές συζητήσεις, με σκοπό τη διαμόρφωση μιας συντονισμένης περιφερειακής προσέγγισης και κοινής δράσης για το κλίμα, η οποία θα κορυφωθεί στη Σύνοδο Κορυφής των αρχηγών κρατών της Αν. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, στις 25 Οκτωβρίου 2022. Το Βατικανό αποτελεί ένα από τα κράτη που προσκλήθηκαν για να συμμετάσχουν στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής και στις Υπουργικές Συνόδους που θα προηγηθούν, με την επόμενη προγραμματισμένη Σύνοδο να είναι καθορισμένη για τις 7 Ιουνίου 2022.
