Του Κυριάκου Μικέλλη*
Η εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας αποτελεί, κατά γενική παραδοχή, τη μεγαλύτερη και πιο σημαντική μεταρρύθμιση στον τομέα της Υγείας από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα. Τέσσερα χρόνια μετά, έχουμε πλέον ενώπιόν μας μια αποκρυσταλλωμένη εικόνα, τόσο ως προς το τι πήγε καλά, τι πρέπει να αλλάξει ή να βελτιωθεί, όσο και για το τι εκκρεμεί ακόμα να γίνει, προκειμένου το ΓεΣΥ να προσφέρει τη βέλτιστη δυνατή εμπειρία και υπηρεσία στους ασθενείς.
Σε ό,τι αφορά τα φάρμακα, οι συνθήκες παροχής και διαχείρισης φαρμάκων στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας έχουν βελτιωθεί αισθητά. Πλέον, σε αντίθεση με το τι ίσχυε στο προηγούμενο σύστημα υγείας, οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε περισσότερα του ενός φάρμακα ανά περίπτωση, ανάλογα με τη διάγνωση και επιλογή του θεράποντα ιατρού τους. Οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι εισαγωγείς έχουν αναλάβει την ευθύνη της διαχείρισης των φαρμάκων και, παρα τα απολύτως δικαιολογημένα αρχικά προβλήματα, η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί, με τους ασθενείς να έχουν πλέον πρόσβαση στα φάρμακά τους από το φαρμακείο της γειτονιάς, χωρίς καθυστερήσεις και αναμονή στις ουρές. Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη κατάκτηση στην πρωτοβάθμια φαρμακευτική φροντίδα. Η κατάκτηση αυτή θα πρέπει να διαφυλαχθεί και να βελτιωθεί, ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με τον τρόπο συμμετοχής των ασθενών στο κόστος. Ενδεχομένως δε να χρειάζεται και μια περαιτέρω ενίσχυση, με προσθήκη περισσότερων εξωνοσοκομειακών φαρμάκων.
Εκκρεμότητες στη β’ φάση
Η επιτυχής υλοποίηση της πρωτοβάθμιας φαρμακευτικής φροντίδας έγινε εφικτή, μεταξύ άλλων, λόγω της σημαντικότατης συνεισφοράς της Βιομηχανίας, η οποία συμφώνησε στην παροχή σημαντικών, οριζόντιων, εκπτώσεων προς το Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, αλλά και λόγο της σημαντικής συνεισφοράς των ασθενών στο συνολικό κόστος.
Πάρα ταύτα, είναι πολλά αυτά που εκκρεμούν σε σχέση με τη δευτεροβάθμια, δεύτερη φάση του συστήματος και συγκεκριμένα, με την υιοθέτηση και εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών/θεραπευτικών πρωτοκόλλων, με την ένταξη και παρουσία εάν όχι όλων, των περισσότερων φαρμάκων στο σύστημα, όπως επίσης και σε ό,τι αφορά τα φάρμακα για ενδονοσοκομειακή χρήση.
Η δεύτερη φάση υλοποίησης του συστήματος, η δευτεροβάθμια/τριτοβάθμια και ενδονοσοκομειακή φαρμακευτική περίθαλψη, αποτελεί, για την ΚΕΦΕΑ και τις εταιρείες μέλη της, το σημαντικότερο μέρος των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ως εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης νέων καινοτόμων φαρμάκων έχουμε ως στόχο τα φάρμακα μας, να φθάνουν στους ασθενείς όταν τα χρειάζονται, ακολουθώντας κατά γράμμα, τις ομολογουμένως χρονοβόρες, υψηλού κόστους διαδικασίες έρευνας, ανάπτυξης και αδειοδότησής τους.
Η σημασία των θεραπευτικών πρωτοκόλλων
Σημαντικότερη παράμετρος στη διαδικασία ένταξης ενός φαρμάκου στο σύστημα υγείας είναι η κλινική αξιολόγηση και ενσωμάτωσή του σε ένα θεραπευτικό πρωτόκολλο. Είναι διαχρονική και πάγια θέση της ΚΕΦΕΑ, ότι η κλινική αξιολόγηση των φαρμάκων και η δημιουργία ή η υιοθέτηση κατευθυντήριων οδηγιών/θεραπευτικών πρωτοκόλλων θα πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα και να μην υπάγεται με οποιοδήποτε τρόπο στον ΟΑΥ. Αυτό προτάσσουν οι κανόνες διαφάνειας και αμεροληψίας.
Η συμβολή και η συμμετοχή του ιατρικού κόσμου και ειδικότερα των επιστημονικών σωμάτων του, ανά περίπτωση, σε αυτές τις διαδικασίες είναι απολύτως απαραίτητη. Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα θα πρέπει να διαμορφώνονται στη βάση της διεθνώς αποδεκτής κλινικής πρακτικής, των ιατρικών/κλινικών αναγκών των ασθενών, των εγκεκριμένων ενδείξεων κάθε προϊόντος και σίγουρα όχι με βάση τα όποια οικονομικά δεδομένα. Η οικονομική αξιολόγηση ακολουθεί πάντα την κλινική αξιολόγηση και πρέπει να γίνεται από διαφορετικό Σώμα.
Όσο εποικοδομητική στάση και να θέλουμε να επιδείξουμε σε τοπικό επίπεδο ως φαρμακευτική βιομηχανία, δεν μπορούμε να αποδεχθούμε και να συναινέσουμε σε χρήση των φαρμάκων μας εκτός των διεθνώς αποδεκτών κατευθυντήριων οδηγιών και των εγκεκριμένων ενδείξεων τους. Μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε τεράστιο σφάλμα, με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στον τόπο μας.
Η φαρμακευτική βιομηχανία, αντιλαμβανόμενη το πρόβλημα με τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στους χρόνους ένταξης νέων φαρμάκων στα συστήματα υγείας, έχει αναλάβει τη δέσμευση ότι θα καταθέτει αιτήσεις για την ένταξη φαρμάκων στα εθνικά συστήματα υγείας, εντός δυο ετών από την εξασφάλιση έγκρισης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει και έμπρακτα την επιθυμία της φαρμακοβιομηχανίας να παρέχεται πρόσβαση σε όλα τα φάρμακα στους ασθενείς σε κάθε χώρα.
- Την ίδια ώρα, τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ, εξακολουθούν να υπάρχουν πρόνοιες της νομοθεσίας οι οποίες δεν έχουν εφαρμοστεί.
Τα χρονοδιαγράμματα που καθορίζονται από το νόμο, στις πλείστες -αν όχι όλες- των περιπτώσεων, δεν τηρούνται, γεγονός που εντείνει την αβεβαιότητα, την ανησυχία μας και δρα αποτρεπτικά ή ανασταλτικά σε ό,τι έχει να κάνει με την ένταξη νέων φαρμάκων. Εκκρεμεί ο διορισμός, η σύσταση και η λειτουργία του Αναθεωρητικού Συμβουλίου Φαρμάκων, παρά το γεγονός ότι προνοείται ρητά από τη νομοθεσία. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό Συμβούλιο, στο οποίο θα έχουν την δυνατότητα προσφυγής οι εταιρείες σε περίπτωση άρνησης, από τον ΟΑΥ, της ένταξης ενός φαρμάκου στο σύστημα υγείας.
Στην παρούσα χρονική στιγμή, χρειάζονται δραστικές αποφάσεις και ενέργειες σε πολιτειακό επίπεδο, καθώς ο συσσωρευμένος όγκος φαρμάκων προς αξιολόγηση επιτείνει το πρόβλημα. Άλλωστε, η ευθύνη καθορισμού πολιτικής σε ό,τι αφορά τα φάρμακα είναι αρμοδιότητα της Πολιτείας και του Υπουργείου Υγείας. Ως εκ τούτου, ο καθορισμός της στρατηγικής και των πολιτικών που θα πρέπει να ακολουθηθούν για διασφάλιση έγκαιρης διάθεσης φαρμάκων στους ασθενείς που τα έχουν ανάγκη, αποτελεί ευθύνη του Υπουργείου Υγείας.
Ως ΚΕΦΕΑ, είμαστε πάντα στην διάθεση των αρμοδίων Αρχών και έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες, με βασικό μέλημα να διασφαλιστεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό η απρόσκοπτη και ταχεία πρόσβαση των ασθενών σε όλα τα φάρμακα.
- Ο Κυριάκος Μικέλλης είναι πρόεδρος του ΚΕΦΕΑ
- ______________________________________
- Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στην εταιρία ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΓΝΩΣΗ ΛΤΔ. * Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια της εταιρείας που εκδίδει τον ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΥΠΟ * Επιτρέπεται η κοινοποίηση μέσω Facebook, Twitter κ.λ.π. με αναφορά στην πηγή: www.iatrikostypos.com.cy / www.ygeia–press.com * Επιτρέπεται η κοινοποίηση μέσω Facebook, Twitter κ.λ.π.
