Του Δρος Σωτήρη Κούμα*
Ολοκληρώνονται τέσσερα χρόνια από την εφαρμογή του ΓεΣΥ και δυστυχώς η κατάσταση στον τομέα της υγείας δεν είναι η αναμενόμενη. Σε ότι αφορά τα Δημόσια Νοσηλευτήρια, η κατάσταση έφτασε σε επικίνδυνα πλέον επίπεδα.
Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τα Δημόσια Νοσηλευτήρια, το πρόβλημα είναι πολυεπίπεδο. Τόσο το ίδιο το μοντέλο της διοίκησης, όσο και η φιλοσοφία που τέθηκε ως βάση για την ίδρυση του Ο.Κ.Υπ.Υ, φαίνεται ότι νοσούν. Αναφορά πρέπει να γίνει στην περιβόητη «φιλοσοφία» που εμπερικλείεται στη φράση περί «οικονομικής και διοικητικής αυτονόμησης» που έχει παρασύρει πολλούς στο να εξάγουν λάθος συμπεράσματα, στο να σχεδιάσουν λάθος και να εφαρμόζουν λάθος πρακτικές.
Προηγήθηκε βέβαια η διαπίστωση ότι τα Δημόσια Νοσηλευτήρια είχαν ανάγκη τόσο της ενίσχυσης όσο και του εκσυγχρονισμού. Όμως οι υποσχέσεις υλοποίησης μέτρων προ της έναρξης του ΓεΣΥ έχουν μείνει υποσχέσεις.
Μετά λύπης μας παρατηρούμε ότι η διοίκηση του Ο.Κ.Υπ.Υ δεν αντιλαμβάνεται τον ιδιαίτερο ρόλο και χαρακτήρα ενός ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΟΥ, αφού προσεγγίζουν τα πάντα με ψυχρούς αριθμούς, πολιτικές που πλέον επιφέρουν δυσλειτουργία στα Δημόσια Νοσηλευτήρια και ως εκ τούτου αναδεικνύεται έντονα πλέον η παράμετρος «σύνθεση και ρόλος του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού».
Είναι πλέον πεποίθηση μας ότι, τόσο η Εκτελεστική Εξουσία που κατέθεσε το νομοσχέδιο στη Βουλή, όσο και τα Κοινοβουλευτικά Κόμματα που το υπερψήφισαν, θα πρέπει να προβούν άμεσα σε ανασκόπηση και ανάλυση των δεδομένων που αφορούν την ανάθεση της διαχείρισης των δημοσίων νοσηλευτηρίων στον Ο.Κ.Υπ.Υ, αφού τα χρονικά περιθώρια γίνονται πιεστικά.
Σε ότι αφορά γενικά το ΓεΣΥ θα πρέπει να δούμε την πραγματική κατάσταση από την αρχή.
Στη βάση ποιου μοντέλου σχεδιάστηκε και υπολογίστηκε γενικά (οικονομικό ή/ και υπηρεσίες υγείας);
Ο ΟΑΥ ο οποίος διαχειρίζεται το σύστημα, στη βάση ποιας πολιτικής υγείας το πράττει; Στη βάση ποιου capacity plan;
Εφαρμόζεται η νομοθεσία συνολικά και έγκαιρα;
Η διαχείριση των πόρων και υπηρεσιών είναι στοχευμένη, ώστε να αποφευχθεί η οποιαδήποτε σπατάλη;
Τα Δημόσια Νοσηλευτήρια χαρακτηρίζονταν και χαρακτηρίζονται ως η «ραχοκοκαλιά» του ΓεΣΥ, αφού ήταν και παραμένει ο μεγαλύτερος πάροχος, με μοναδικές υπηρεσίες υγείας και εμπειρογνωμοσύνη.
Το μέγα ερώτημα είναι κατά πόσο αντιμετωπίστηκαν ή αντιμετωπίζονται στα πλαίσια της συγκεκριμένης αναφοράς ή τυγχάνουν ισότιμης αντιμετώπισης.
Δυστυχώς τα γεγονότα καταγράφουν το αντίθετο. Υπενθυμίζουμε τους πρώτους μήνες εφαρμογής της 1ης και 2ης φάσης του ΓεΣΥ. Την κάλυψη σε επίπεδο πρωτοβάθμιας των απομακρυσμένων περιοχών. Τη συμμετοχή στον θεσμό των εφημερευόντων ιατρείων. Την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID 19. Την αντιμετώπιση περιστατικών αυξημένης βαρύτητας. Την ύπαρξη παθολογικών κλινικών κατά κύριο στα Δημόσια Νοσηλευτήρια. Τη δημιουργία διαφορετικών ταχυτήτων παροχών στις αποζημιώσεις με επέκταση στις απολαβές των ιατρών.
Την ίδια στιγμή είναι ο μοναδικός συμβεβλημένος πάροχος που αναγκαστικά αποδίδει υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας τόσο σε δικαιούχους, αλλά και στους μη δικαιούχους με ότι αυτό επιφέρει σε οικονομικό κόστος.
Τα ανωτέρω δεν αφαιρούν βέβαια τις ευθύνες από τον ίδιο τον Ο.Κ.Υπ.Υ, ο οποίος δεν κατάφερε παρόλες τις έγκαιρες προειδοποιήσεις να δημιουργήσει συνθήκες και σωστές δομές που θα βελτίωναν το εργασιακό περιβάλλον των Ιατρών με σκοπό την αποτροπή της φυγής των Ιατρών από τα Δημόσια Νοσηλευτήρια και την απώλεια ιδιαίτερης εμπειρογνωμοσύνης, αλλά και την μετατροπή του σε ένα ελκυστικό εργοδότη, ώστε να προσελκύει εύκολα Ιατρούς.
Εκ των γεγονότων τα πράγματα, δεν είναι ρόδινα. Δεν είναι όπως τα είχαμε αντιληφθεί θεωρητικά. Μάλλον «τα είχαν αντιληφθεί», γιατί η ΠΑ.ΣΥ.Κ.Ι δεν ασπαζόταν αυτές τις αντιλήψεις, έφερε έντονες ενστάσεις για το συγκεκριμένο μοντέλο. Δυστυχώς δεν είχαμε ακουστεί.
Η κατάσταση που βιώνουν οι ιατροί στα Δημόσια Νοσηλευτήρια δεν είναι η επιθυμητή. Παρόλες τις υποσχέσεις από τον Ο.Κ.Υπ.Υ για επίλυση του θέματος, τα προβλήματα παραμένουν. Χαρακτηριστικά:
- Υποστελέχωση; Τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι Ιατροί είναι ίδιοι σε αριθμό. Αν συγκρίνουμε τους αριθμούς πριν από 5 χρόνια, όταν ο Ο.Κ.Υπ.Υ ανέλαβε την διαχείριση καταγράφεται μείωση τουλάχιστον στους 120 Ιατρούς.
- ΤΑΕΠ: Συνεχή παράπονα από ασθενείς. Οι συνθήκες εργασίας είναι απαράδεκτες, η υποστελέχωση εμφανής. Παράλληλα τίθεται το ερώτημα και είναι άξιον απορίας στη βάση ποιας μελέτης προωθούνται από τον ΟΑΥ οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν τα ΤΑΕΠ Παγκύπρια, αλλά και οι λόγοι της καθυστέρησης αυτών.
- Επαγγελματική Ασφάλιση. Μετά από τέσσερα χρόνια διαπιστώνουμε μη εφαρμογή των νομοθεσιών με αποτέλεσμα οι Ιατροί των Δημοσίων Νοσηλευτηρίων να παραμένουν εκτεθειμένοι.
Ως ΠΑ.ΣΥ.Κ.Ι επαναλαμβάνουμε την στήριξη μας στο ΓεΣΥ και αντιλαμβανόμαστε πλήρως τις ανησυχίες τόσο των ασθενών, όσο και των ενδιαφερομένων φορέων. Έχουμε έμπρακτα αποδείξει ότι απέχουμε από θεωρίες, έχουμε αντίληψη στα του τομέα μας, ενώ έμπρακτα εκτελέσαμε και συνεχίζουμε να εκτελούμε το καθήκον μας στο ακέραιο. Είναι πεποίθηση μας ότι η επιτυχία του ΓεΣΥ διασφαλίζεται μέσω δυνατών και εύρωστων Δημοσίων Νοσηλευτηρίων.
Η Πανδημία αυτή, μεταξύ άλλων, μας έδειξε ότι πρέπει να είμαστε κοινωνία αλληλεγγύης, αλλά και ότι είναι καλό να ακούμε αυτούς που γνωρίζουν το θέμα, αφού οι όποιες πολιτικές υγείας, πρέπει να βασίζονται στην τεκμηριωμένη επιστημονική σκέψη, γνώση και εμπειρία.
- Ο Δρ Σωτήρης Κούμας είναι πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ
